Herstilling

Mooie woorden lopen soms zo maar los over straat. Naast andere vormen van schoonheid.

Soms kan een hevige discussie deugd doen. Mensen met grote overtuigingen, die veel nagedacht hebben, die hongerig zijn voor een onderwerp. Je ziet de ideeën botsen, worstelen en rond elkaar draaien. Het is alsof je iets op het spoor zou kunnen komen, alsof je samen een klein stapje dichter bij een waarheid zou kunnen komen. En ineens kan het beginnen wankelen. Ongemerkt zijn het niet meer enkel de ideeën die botsen. Er is iets tussen geslopen. Misschien is het onbewust, misschien is het onopmerkzaam, misschien is het wel bewust. Ergens heeft bij iemand de drang om te winnen het overgenomen. Het is een ander gesprek geworden. Je voelt dat je zelf anders gaat praten, en iets wankelt, nauwelijks waarneembaar, ook in jezelf. Waar je je tot dan toe als het ware naakt kon overgeven aan de stroom van ideeën, lijkt het ineens alsof je op een andere manier in je blootje staat. Het kruipt langs je rug omhoog en trekt je hoofd in een kramp. Wat eerst veilig leek, is het niet meer. Het is niet dat je die knop niet zou kunnen omzetten, je zou zelfs kunnen winnen, maar het was niet het gesprek waaraan je begonnen was. Je verlaat het gesprek als een ander.

Je stelt het je anders voor als je jonger bent. De eigen maakbaarheid. Hoe de verondersteld grote keuzes en grote beslissingen je tot een afgelijnd andere zullen maken dan wie je daarvoor was. Alsof alles dan duidelijk zou zijn. Het is natuurlijk wel een beetje zo. En toch. Wie je bent, het is toch een beetje een rommeltje. Je bent heel veel uiteenlopende dingen tegelijk, veel minder logisch dan je zelf soms zou willen. En ook al zou je het soms willen, zoveel dingen kun je niet veranderen aan jezelf. En je hoofd kan je lichaam niet zomaar netjes in het gareel houden. Nog jong en pril denk je dat je ooit zult weten dat je ‘er’ bent. Zoveel jaar later vraag je je nog steeds af wanneer je er nu eindelijk zult zijn. Misschien is enkel de voorstelling fout. Misschien bestaat de kunst er vooral in om te kijken naar alles wat er in je gebeurt, naar dat wonderlijk samenspel van allerlei bewegingen. Wat rommelig leek, is misschien wel de gewone aard der dingen. Wat daar gebeurt, kun je zeker wel een beetje een andere richting uit sturen, maar niet altijd zoveel als je wel zou willen. Oude angsten laten zich niet zomaar wegrationaliseren, en verlangens verdwijnen niet zomaar wanneer je dat goed zou uitkomen. Maakbaarheid doet iets te veel denken aan een bouwpakket. Er is een handleiding bijgeleverd, en daarmee is ook de individuele opdracht duidelijk. Misschien moeten we andere beelden zoeken. Je zou kunnen denken aan een stoofpotje. Het heeft veel tijd nodig om tot volle smaak te komen. De ingrediënten bepalen binnen welk smaakbereik je uiteindelijk zou kunnen belanden. Je kunt er niet al te zeer tegenin gaan, je moet als het ware mee bewegen met de smaken. En het kan zijn dat je nooit een definitieve smaak bereikt. Het zoeken ernaar is opwindender.

Soms kun je kijken naar je eigen stem. Soms is ze ver weg. Ze gaat maar door, ze tatert in het wilde weg. Maar ergens onderweg is ze losgekoppeld. Ze is bij een ander gaan horen, terwijl jij hier gebleven bent. Soms kan ze ook je lichaam opheffen. Dan is het alsof alles wat je in de richting van de aarde zou kunnen trekken verdwenen is. Er is een soort overgave geweest, en je moet alleen maar mee stromen, het gaat vanzelf. En soms is het alsof je stem met een been binnen en een been buiten jezelf staat. Het verstoort je evenwicht. Het is alsof stukken van jezelf verspreid liggen over de ruimte, ze wachten op samenrapen. Soms kun je door de ogen van een ander naar je eigen stem kijken. Je ziet de trillingen, de onzekerheden, de twijfel en de pogingen tot herstel. En je ziet wat er zou moeten gebeuren om die stem daar te krijgen waar ze helemaal met zichzelf zou kunnen samenvallen.

Af en toe zou je willen dat je lang genoeg alleen maar je zachte kant zou moeten gebruiken. Je zou willen dat alle andere mensen, alle dingen rondom jou, de tijd en de elementen het je zouden gunnen om lang genoeg alleen maar zacht te zijn. Om genoeg reserve op te bouwen om een tijdje voort te kunnen.