Aanstekelijk en begeesterd schrijven of spreken over boeken, het is niet iedereen gegeven. Wie ooit literatuur studeerde, in de universiteitspaleizen van de kennis, herinnert zich ongetwijfeld dat net dat vaak niet gebeurde door sommige eminente professoren. Ware boekenliefhebbers delen nochtans een grote passie. Je ziet het in hun ogen, als ze praten over dat ene boek dat al dagen in hun hoofd rondwaart. Te veel van een verkeerd soort eruditie kan die passie genadeloos smoren. De schrik voor een passioneel gesprek dat ergens over gaat, kan dat al evenzeer. Verhalen over boeken hoeven niet ‘leuk’ te zijn, en al evenmin saai. Dat dat kan, bewijst Toon Horsten in zijn boek Het geluk van de lezer. De ondertitel van het boek is: hoe boeken je leven kunnen veranderen. Tijdens het lezen van alle boeiende stukjes in dit boek besef je dat weer eens te meer.
Het boek is grotendeels een bundeling van stukjes die Toon Horsten schreef op vraag van De Standaard der Letteren. Zijn opdracht was op zoek te gaan naar onverwachte dingen die je vindt in boeken. En wars van elk snobisme en zonder overdreven eerbied voor de grote L in literatuur ging hij aan het werk, en dat in spitse, spannende en ook erg informatieve stukjes.
Waarover het gaat? Over een heel breed bereik aan onderwerpen. Ulysses van Joyce niet goed vinden, en ontdekken dat je niet alleen bent. De droogte van de literatuurwetenschap. Pedante ‘jazzkenners’. Vader Abraham en de intellectuelen. Kun je nog gedichten schrijven na Auschwitz? ‘Sterke vrouwen’ in de literatuur. Het ballet van Penney De Jager. Het ‘gevaar’ van strips. Onverwachte ontdekkingen. De ultieme boekhandel. Het komt allemaal aan bod, in telkens interessante stukjes. In die tekstjes worden subtiel allerlei weetjes binnengesmokkeld. Verrassende citaten of biografische feiten. Die af en toe ‘andere’ kijk op de boeken brengt hen regelmatig weer met de voeten op de aarde, maar nooit wordt de passie er minder om.
Sommige schrijvers met een reputatie worden tot hun ware menselijke proporties herleid, zoals in de stukken over Victor Hugo, Elias Canetti of André Malraux. Verkeerde reputaties worden gecorrigeerd, zoals in het behoorlijk ontluisterende verhaal over Alma Mahler. Schrijvers die soms niet zo bekend zijn bij het grote publiek krijgen ook hun plaats, zoals Bob den Uyl of Maarten Biesheuvel. Je voelt zijn gedrevenheid, wanneer Toon Horsten het heeft over Cyriel Buysse, Drs. P of Richard Minne. Je komt te weten hoe bepaalde plekken in ons land, zoals het Waalse Waulsort, iets hebben met beroemde schrijvers. De vraag of Bauhaus ook in Turnhout had kunnen geweest zijn doet je even anders naar Henry Van De Velde kijken. En de verschillende stukjes die gaan over de Tweede Wereldoorlog, en de relatie van Duitse kunstenaars tegenover hun verleden, zijn erg interessant, en stellen subtiel relevante vragen over de positie van kunst in de maatschappij.
Na elk stukje geeft Horsten nog enkele ‘dwarse’ leestips, die je honger naar meer nog groter maken. Daarin voel je de enthousiaste en gretige verzamelaar, die je graag bij zijn boekenkast zou uitnodigen.
Je kunt dit boekje op verschillende manieren lezen. In stukjes, letterlijk dan. Af en toe een paar stukjes, om dan misschien zelf nog dingen op te gaan zoeken. Of in enkele grote brokken, om zo volop toe te geven aan je gretigheid en honger naar weetjes over boeken. Tijdens het lezen ontdek je vaak dat je zoveel dingen nog niet wist. Of je beseft dat je veel interessante boeken uit de rijke Nederlandse literatuur soms te gemakkelijk links laat liggen of gewoon niet kende. En natuurlijk verlost dit boek je niet van de permanente frustratie van elke (liefst gulzige) lezer: het besef dat, terwijl je dit boek leest, er nog duizenden en duizenden andere boeken zijn die je niet kunt lezen.
Ja, boeken kunnen je leven veranderen. Dat je eindeloos kunt ronddolen in het wonderlijke labyrint van zoveel boeken is inderdaad Het geluk van de lezer. Toon Horsten heeft er een bijzonder aanstekelijk boek over geschreven, en dat in een erg goede mix van passie en no-nonsense. Je honger om je leven nog meer te laten veranderen door boeken wordt er alleen maar groter van.
Het boek is grotendeels een bundeling van stukjes die Toon Horsten schreef op vraag van De Standaard der Letteren. Zijn opdracht was op zoek te gaan naar onverwachte dingen die je vindt in boeken. En wars van elk snobisme en zonder overdreven eerbied voor de grote L in literatuur ging hij aan het werk, en dat in spitse, spannende en ook erg informatieve stukjes.
Waarover het gaat? Over een heel breed bereik aan onderwerpen. Ulysses van Joyce niet goed vinden, en ontdekken dat je niet alleen bent. De droogte van de literatuurwetenschap. Pedante ‘jazzkenners’. Vader Abraham en de intellectuelen. Kun je nog gedichten schrijven na Auschwitz? ‘Sterke vrouwen’ in de literatuur. Het ballet van Penney De Jager. Het ‘gevaar’ van strips. Onverwachte ontdekkingen. De ultieme boekhandel. Het komt allemaal aan bod, in telkens interessante stukjes. In die tekstjes worden subtiel allerlei weetjes binnengesmokkeld. Verrassende citaten of biografische feiten. Die af en toe ‘andere’ kijk op de boeken brengt hen regelmatig weer met de voeten op de aarde, maar nooit wordt de passie er minder om.
Sommige schrijvers met een reputatie worden tot hun ware menselijke proporties herleid, zoals in de stukken over Victor Hugo, Elias Canetti of André Malraux. Verkeerde reputaties worden gecorrigeerd, zoals in het behoorlijk ontluisterende verhaal over Alma Mahler. Schrijvers die soms niet zo bekend zijn bij het grote publiek krijgen ook hun plaats, zoals Bob den Uyl of Maarten Biesheuvel. Je voelt zijn gedrevenheid, wanneer Toon Horsten het heeft over Cyriel Buysse, Drs. P of Richard Minne. Je komt te weten hoe bepaalde plekken in ons land, zoals het Waalse Waulsort, iets hebben met beroemde schrijvers. De vraag of Bauhaus ook in Turnhout had kunnen geweest zijn doet je even anders naar Henry Van De Velde kijken. En de verschillende stukjes die gaan over de Tweede Wereldoorlog, en de relatie van Duitse kunstenaars tegenover hun verleden, zijn erg interessant, en stellen subtiel relevante vragen over de positie van kunst in de maatschappij.
Na elk stukje geeft Horsten nog enkele ‘dwarse’ leestips, die je honger naar meer nog groter maken. Daarin voel je de enthousiaste en gretige verzamelaar, die je graag bij zijn boekenkast zou uitnodigen.
Je kunt dit boekje op verschillende manieren lezen. In stukjes, letterlijk dan. Af en toe een paar stukjes, om dan misschien zelf nog dingen op te gaan zoeken. Of in enkele grote brokken, om zo volop toe te geven aan je gretigheid en honger naar weetjes over boeken. Tijdens het lezen ontdek je vaak dat je zoveel dingen nog niet wist. Of je beseft dat je veel interessante boeken uit de rijke Nederlandse literatuur soms te gemakkelijk links laat liggen of gewoon niet kende. En natuurlijk verlost dit boek je niet van de permanente frustratie van elke (liefst gulzige) lezer: het besef dat, terwijl je dit boek leest, er nog duizenden en duizenden andere boeken zijn die je niet kunt lezen.
Ja, boeken kunnen je leven veranderen. Dat je eindeloos kunt ronddolen in het wonderlijke labyrint van zoveel boeken is inderdaad Het geluk van de lezer. Toon Horsten heeft er een bijzonder aanstekelijk boek over geschreven, en dat in een erg goede mix van passie en no-nonsense. Je honger om je leven nog meer te laten veranderen door boeken wordt er alleen maar groter van.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten