Dat hele universum van Heimat, zoveel uur film, het blijft een wonderlijke herinnering. Niet dat je je alle verhalen nog kunt herinneren. Niet dat je het zou kunnen navertellen. Maar je herinnert je nog wel hoe je al die uren zat te kijken, dagenlang eigenlijk. (Met een boek is het soms ook zo. Je herinnert je jaren later nog dat je het las, hoe je je voelde terwijl je het las, maar je zou het niet kunnen navertellen. Tot je het op een willekeurige bladzijde openslaat en meteen enkele zinnen lijkt te herkennen.)
En hoe je nadien weer voelt hoe diep dit verhaal je heeft ontroerd, hoe het onder je huid is gekropen.
Chronik einer Sehnsucht. Dat is de ondertitel.
Over het verlangen naar een ander leven. Een leven dat zich zou kunnen afspelen op een ander continent. Iets over weggaan om te kunnen blijven, en blijven om in je hoofd weg te kunnen gaan. Iets over ingehouden dromen. Iets over alles wat je niet aan mag raken. Iets over ergens geworpen zijn en over vrijheid.
Het bezwerende ritme van die beelden. Zwart-wit, met af en toe een kleur. Traag en breed, en tegelijk beweeglijk, maar op een niet uit te leggen manier.
Je voelt de hele tijd dat het een film is. En tegelijk is het alsof je heel erg dicht komt bij iets van toen, in dit geval de 19de eeuw, in dat kleine Duitse dorpje. Hoe ze bewegen, hoe ze elkaar niet aanraken, hoe alle details van de omgeving kloppen.
Dat herinner je je nog wel, hoe je met die films begon mee te ademen. Hoe je ook dichter bij iets kwam, al zou je niet uit kunnen leggen wat dat dan wel zou zijn.
(Misschien ga je dat op een bepaald moment missen, het gevoel deel te zijn van iets.)
En denken: ik zou willen dat veel mensen dit zouden kunnen zien, dat ze deel zouden kunnen zijn van.
Je ziet een interview met de regisseur, en hij spreekt zelf over Heimat als iets dat een mythe geworden is. En misschien klopt dat wel.
Je ziet interviews met de verschillende acteurs die de hoofdpersonages spelen, en je voelt tranen van ontroering. En ook nu weet je weer niet helemaal waarom eigenlijk. Of misschien toch wel.
Hoe je altijd bij al die films een gevoel had van iets dat buiten de tijd was, en net daardoor iets over de tijd kon zeggen. Iets over hoe de tijd werkt, misschien.
Heimat is een plek. Een plek is een weefwerk van verhalen.
Misschien is het dat diepe menselijke verlangen. Het verlangen naar verhalen. De mens is een verhalen vertellend wezen.
Soms kun je verlangen naar verhalen, zo dat het pijn doet, dat je het in je huid voelt. Je zou niet kunnen zeggen wat dat is, maar dat geeft niet. Je kunt denken aan de verhalen, en je kunt ze al bijna zien, ergens in je hoofd. Zoals je aan iemand kunt vragen: vertel eens een verhaal. Of dat zou willen kunnen vragen.
Misschien is een droom ook een verhaal. De ene broer in de film, hij leeft van de droom. Hij leest over de talen van de indianen. Het is het geheime verbond met dat ene meisje. Hij vreesde haar kwijt te zijn, maar eigenlijk is ze er nog, is ze nog gebleven. Zij vertrekt, hij blijft. Misschien is het beter voor zijn droom dat hij blijft, om iets van het weggaan, van de droom, te kunnen behouden. En zij blijven.
Geheimen, het onmogelijke dat mogelijk wordt. (De andere dag dacht je het nog, toen je die fotograaf bezig zag met die twee onwennige mensen. Je vroeg je af wat jij zou gedaan hebben, en je dacht dat je hun zou vragen: vertel elkaar een geheim. Om te zien wat het met hun ogen zou doen.)
De film raakt iets van een verlangen. Misschien is dat het.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten