De kinderen en hun mama

De mevrouw in de winkel vraagt of het een moeilijke dag zal worden. Moederdag.

Je moet even nadenken. Eigenlijk sluimert er al enkele dagen iets in je lichaam. Een licht verdriet. Het heeft iets te maken met Julia, de dochter die je niet hebt. (Je bent ook geen mama natuurlijk.) Al enkele dagen is ze er. Aanwezig in afwezigheid, of afwezig in aanwezigheid. Je begrijpt het zelf niet zo goed. Ofwel zwijgt ze, ofwel vraagt ze je om niet te zwijgen. Je weet niet goed hoe het juist zit. Maar er lijkt een lege plek te zijn waarin een verhaal over haar thuis zou horen. En die plek vraagt iets.

Maar die vraag over moederdag. Eigenlijk zie je vooral anderen, in dat aarzelende verdriet. Je hebt ondertussen zoveel vrouwen leren kennen die graag een kind zouden hebben gehad, maar waarbij dat niet kwam, om allerlei redenen, of vrouwen die een kind verloren. Hun verhalen zwermen om je heen. Zij zijn jouw moederdag, denk je.

Je kijkt naar hun verhalen, ziet hoe ze daar moeder zijn.

Er zijn veel namen. Sommige moeders hadden een kind in hun lichaam, in hun armen. Het bleef niet in het leven. De naam is er nog, als veel, waaronder een plek voor verhalen. Sommige moeders hadden nooit een kind in hun lichaam. Ze hebben soms ook een naam voor die kinderen die er niet zijn en er zijn. Ze kunnen verhalen vertellen. Hun verhalen aarzelen soms, weten niet of ze er wel mogen zijn.

Het is een verdriet in de schaduw. Als iets dat je nooit geleerd hebt. Je probeert de bewegingen te denken van een dans die alleen in een afdruk van de ruimte bestaat. Je danst dus maar niet. Of je bent bang dat dansen alleen voor gevorderden is, in het licht.

Je hoopt natuurlijk dat alle andere moeders in het licht mogen stralen op die moederdag. Je hoopt dat de liefde mag stromen. 

En je hoopt ook dat je even de schaduw zou kunnen wegduwen, van de moeders van de kinderen die er niet zijn en er zijn. Niet om plaats in te nemen. Alleen voor het licht dat over die stotterende dans zou vallen.

Je hoorde hun verhalen. Je zag hen heen en weer schuiven, in en uit de moeder die ze ook waren, op een of andere manier. Het is een plek waar je niet mag zijn, het is een plek waar je had willen zijn, het is een plek waar je bent, het is een plek waar je niet weet hoe je er moet bewegen, het is een plek waar je geen recht op hebt, het is een plek die anderen niet zien, het is een plek waar je denkt te veel aandacht op te eisen, het is een plek waarvan je soms hoopt dat een geliefde die wel zou zien, het is een plek waar je heel even samenvalt met jezelf, het is een plek waar je lichaam pijn doet.

Soms was het alsof ze zo lang geen stem hebben gehad.

Het is zo raar, dat het om een of andere reden zo bedreigend is. Iemand die gewoon vertelt hoe het is om geen kinderen te hebben terwijl zij of hij dat wel had gewild. 

Er zijn veel mensen die helemaal geen kinderen willen. Er zijn veel mensen die eigenlijk liever geen kinderen hadden gehad. Er zijn mensen die voelen dat ze niet de mama of papa kunnen zijn die ze hadden willen zijn. Het is er allemaal. Zoveel verhalen. Misschien zijn er veel moederdagen.

Zelf ben je nooit heel erg goed geweest in moederdag. Misschien was het een afwezige kerncompetentie. Een van de varianten van een ontbrekende gebruiksaanwijzing. Het leven leert zichzelf, ook dat zal wel waar zijn. Het is niet zo erg.

Maar die vrouwen. Je zou het hun willen zeggen. Dat het ook voor hen een beetje moederdag is. Voor de verhalen van die kinderen, met een naam of zonder naam. Dat er genoeg licht is voor alle verhalen.

Misschien was dat het, dat aarzelende verdriet. Iets dat er misschien wel altijd is, en dat gewoon een plekje zocht. Iets dat gewoon door je heen stroomde.