Dat was even slikken vanmorgen op de trein: een interview met onze Vlaamse minister Moerman. Naar aanleiding van recente uitspraken van haar collega Anciaux over de luchthaven van Zaventem doet Fientje de historische uitspraak: "Zaventem is een bron van welvaart en dus van cultuur." Daar wordt een mens even stil van...
Zelfs als ik in mijn meest aimabele stemming ben, kan ik me bij Zaventem vanalles voorstellen, maar cultuur? Dat lijkt me toch een luchtbrug te ver. De redenering van de minister is dat cultuur een soort 'omgevingsfactor' is, die mee bepaalt of buitenlandse investeerders naar hier willen komen. En daarmee is dan alles gezegd waarschijnlijk.
Dit soort uitspraken maakt me zo kwaad. Cultuur 'moet' helemaal niets, buiten zichzelf. Het idee dat bij zoveel bestuurders oprukt dat cultuur 'dienstbaar' moet zijn aan de economie geeft me koude rillingen.
Als er in een stad een cultuurbeleidsplan wordt gemaakt, dan wordt dat meteen zowat ondergeschikt gemaakt aan het beleid van city marketing. Ook daarvan word ik al snel zenuwachtig. Een stad is geen product dat je op de markt moet promoten. Een stad is een levend ecosysteem, dat ontsnapt aan pogingen om het onder één label te plaatsen.
Promotie van cultuur in je stad is geen vorm van toerisme. Het is iets anders, dat er ook gewoon voor zichzelf mag zijn. Net omdat het in een andere logica thuishoort dan in een zuiver economisch paradigma.
Voor Moerman is cultuur goed voor de economie, en economie goed voor de cultuur. Ze zijn als het ware hetzelfde. Omdat mannen van vrouwen houden, zijn vrouwen nu ineens ook mannen blijkbaar...
Cultuur moet niet dienstbaar zijn. Niet aan de economie, en niet aan de revolutie. Laat er alsjeblieft nooit iets komen als 'groene kunst'.
In deze tijden van oprukkend marktdenken (een toekomstvisie van een regering heet nu ook al 'business plan'...) is het bestaan van kunst en cultuur op zich al een daad van verzet. Mensen die mooie gedichten maken, en zo plekken creëren waar je naartoe kunt gaan en door de schoonheid ervan even weg kunt zijn, zouden moeten gekoesterd worden.
Laat kunstenaars als ze dat willen met hun middelen dingen zeggen over de wereld. Door de eigen werkelijkheid die kunst is, doet kunst zo al altijd wel een soort uitspraak over de werkelijkheid. Het is een manier van kijken. Het is altijd even wakker geschud worden. Het is het zoeken van een emotie die steeds meer naar de marge geduwd wordt in een wereld waar alles 'nuttig' moet zijn. En dat is zoveel, dat het al meer dan genoeg is.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten