Ontroerbaarheid

Voorbije zomer las ik een boek over boeddhisme. En daarin vond ik het mooie woord 'ontroerbaarheid'. Een van de dingen die je zou kunnen bereiken door meditatie is ontroerbaarheid. Het zou een mooi tegengewicht zijn tegen het oprukkend cynisme. Je gewoon open stellen voor dingen die je ontroeren. Je laten raken, en het dan weer loslaten. Het heeft iets te maken met traag, zachtmoedig, en niet oordelen. Allemaal dingen die moeilijk zijn tegenwoordig.

Net voor mijn vakantie hoorde ik dat de Vlaamse regering een nieuw omvattend actieplan heeft. Iedereen moet zich daarin inschakelen. Iedereen zou dezelfde doelstelling van het nastreven van meer economische groei en een betere concurrentiepositie kritiekloos moeten delen, en er ook nog aan werken. En niet zomaar een beetje, nee we moeten met z'n allen nog harder werken.

Oeps, daar zat ik dan in mijn zetel, nog moe van mijn werkdag. Ik werd bijna vermanend toegesproken: gij zult nog harder werken. Want stilstaan is achteruitgaan. In se ben ik een goede mens, dus ik dacht daar toch nog maar eens over na. Is dat wel zo? Stilstaan is achteruitgaan? Alleen al daarover nadenken maakte me al moe. Misschien komt de Vlaamse regering binnenkort huis per huis nakijken of de mensen daar niet per ongeluk even stilstaan...

Altijd maar vooruit, altijd maar meer, altijd maar sneller. Politiek lijkt zo bekeken niet meer te gaan over het uitwerken van verschillende visies op de werkelijkheid. Ik ging er altijd van uit dat voor de inrichting van de maatschappij 'de' waarheid niet bestaat. Of je een maatschappij meer of minder rechtvaardig maakt, of je meer of minder geld in milieubescherming en armoedebestrijding investeert, dat is een keuze. En of de keuze meer in die of die richting gaat, hangt af van een politiek debat tussen partijen van verschillende kleuren die elk vanuit hun visie naar de werkelijkheid kijken. Maar de stoel van de macht is leeg, en zo hoort het ook.

Maar blijkbaar is dat een achterhaalde visie. Het enige 'grote verhaal' dat nog overeind is, is dat van een 'business-benadering'. Men noemt dat dan 'nieuwe zakelijkheid'. Het komt erop neer dat politici zeggen dat we niet aan politiek mogen doen, versta dat we niet van mening mogen verschillen, wanneer het over de toekomst van dit stukje van de wereld gaat. Iedereen moet zich plooien naar de ene waarheid van de vrije markt. En dan allemaal bek dicht, buik intrekken, en vooruit vooruit vooruit.

Ik zal wel oud worden, maar soms denk ik dat de wereld meer gebaat is met ontroerbaarheid. Het is een mooie oefening. Naar het TV-journaal kijken, en niet oordelen. Alleen kijken, en alle beelden laten inwerken. Niet wegzappen als het dagelijks leed aan de andere kant van de wereld in beeld komt, maar ook niet kwaad of cynisch worden, gewoon kijken, en het leed voelen. Gewoon even het verdriet toelaten als het komt, en het dan weer weg laten gaan. Proberen een journaal lang niet aan jezelf te denken. En na het journaal even stil zijn. En dan weer verder gaan, met een heel klein beetje nederigheid.

Je hoort het zo weinig mensen zeggen tegenwoordig, hoe ze ontroerd worden. Misschien hebben ze te goed geluisterd naar de Vlaamse regering, die zegt dat we nooit meer mogen stilstaan. Maar hoe kun je iets zien, als je nooit mag stilstaan?