22 januari 2008

Tussen de woorden


Het is merkwaardig hoe sommige woorden je passen en andere niet.

Er zijn woorden die je bijna zou kunnen strelen. Je zou ze altijd bij je willen hebben. Gewoon ergens in de buurt. Zodat je ze kunt aanraken als dat nodig is. Soms moet je een woord kunnen aanraken. Om weer tot rust te komen. Om te weten waar je bent. Om te voelen hoe je adem zich vermengt met dat woord. En hoe je je dan net wel of net niet gekleed voelt.

Er zijn woorden die veilig zijn. Ze helpen je om stapjes te zetten in het duister. Soms ben je boos op veilige woorden. Je zou ze kwijt willen. Je zou, al was het maar even, groots willen leven in je woorden. Je zou als een onverschrokken avonturier willen kunnen bewegen door het land van de woorden. Er zijn mensen die dat kunnen waarschijnlijk. Ze kunnen altijd onderweg zijn. Maar soms zijn ze ook rusteloos. Lijden ze aan woordbindingsangst. Soms moet je lang naar een woord kijken. Het telkens opnieuw in je hand nemen. En beseffen dat je het nooit zult kunnen bezitten.

Er zijn woorden die niet bij jou willen of kunnen logeren. Soms lees je een verhaal of een gedicht. En daar staan ze allemaal. Woorden die op een of andere manier in die tekst zijn geland. Vaak zijn er woorden die je doen huiveren. Maar er zijn ook woorden die je in de war brengen. Ze spreken een diep woordverlangen in je aan. Kon je maar. Wist je maar hoe. Je kunt die woorden proberen te nemen en ze in een tekst van jou zetten. Maar wat je ook doet, welke woorden je er ook naast zet, ze laten zich niet verbinden. Ze zullen nooit bij je zijn.

Er zijn woorden die je verlegen of bang maken. Je zou met hen kunnen praten. Je zou je op het domein van de glimlach kunnen bewegen. Als je het voorzichtig en met veel empathie zou aanpakken, zou je die woorden in jouw buurt kunnen laten komen. Je zou kunnen toestaan dat ze je aanraken. Je weet dat ze daar zijn, daar waar het bordje staat dat je niet van het pad mag afwijken. En je weet dat ze je zouden doen wankelen, maar niet doen vallen. Maar er is moed voor nodig.

Er zijn woorden die je warm maken, telkens weer. Ze huizen ergens in je buik. Als je hen op de juiste wijze aanraakt, verspreiden ze zich doorheen je lichaam. Tot in de plekken die koud blijven als je – nauwelijks merkbaar voor wie kijkt – een ander bent geworden. Alleen terugkeren zou helpen. Maar die woorden zijn hun eigen rivier.

Er zijn woorden die te veel werkelijkheid in zich hebben. Ze stellen zich daardoor te zeer bloot aan de tijd. In sommige teksten voelen ze zich goed. In andere teksten klinken ze te luid of zijn hun hoeken te scherp. Hun tragiek is dat ze soms verkeerd begrepen worden. Ze worden aangehaald en dus gebruikt in pleidooien van diegenen die zeggen dat de taal praktisch en transparant zou moeten zijn. Deze woorden zijn vaak eenzaam.

Er zijn woorden die zich nooit laten kennen. Ze zijn een beetje verraderlijk. Ze lijken zo kenbaar, zo vol van betekenis. Ze zijn als een naakte vrouw op een foto waar je uren naar kunt kijken. En nog steeds heb je het gevoel dat je niets ziet. Veel mensen denken dat ze deze woorden kennen, dat ze zich deze woorden kunnen toe-eigenen, al zullen ze dat altijd ontkennen. Je moet die woorden echter met liefde omringen. Zonder angst voor hun intensiteit. Ze hebben behoefte aan veel stilte. En dan zullen ze zelf naar je tekst komen.

Er zijn woorden die je verlaten. Soms merk je het, soms niet. Soms weet je dat het tijd is voor het afscheid. Misschien ben jij veranderd. Misschien is het woord veranderd. Het geeft niet. Het vertrek hoeft geen sporen na te laten. Het is gewoon wat het is. Je maakt een kleine eerbiedige buiging, met je handen gevouwen, en je ademt diep in en uit. En dan kun je weer verder.

Er zijn woorden die je kunt dromen. Je hebt ze nooit gezien, maar je weet dat ze er zijn. In je dromen zijn ze aan te raken. Zodra je ze zou proberen te beschrijven, zouden ze oplossen in het niets. Pas na lange tijd zouden ze weer opduiken, heel voorzichtig, maar zonder vrees. Ze zijn er. En zolang je hun vormeloze vorm bekijkt, hun aan de tijd ontsnapte geluid hoort, en hun vol-lege betekenis tot je toelaat, zullen ze altijd bij je blijven. Als een soort levensverzekering.

Geen opmerkingen: