Overgeleverd

De muziek vult langzaam de ruimte. Verder is het stil in huis. Er is net genoeg licht in de kamer. Buiten lijkt alles donker. Behalve een enkel raam aan de overkant van de straat. De muziek heeft iets gezien dat eeuwig is.

De ontroering slaat toe en neemt je onverwacht over. Een dierbare vriendin interviewde me onlangs voor het blad van de Kankerliga. Waarschijnlijk zal het nummer in het rek klaarstaan wanneer ik in de lente opnieuw de kliniek bezoek, voor mijn jaarlijkse afspraak, een date als het ware. Ze heeft de tekst klaar en stuurt hem door. Het raakt me meer dan ik had verwacht. De woorden staan er gewoon, ze zijn nu van zichzelf. Ooit zullen ze gelezen worden door anderen, maar nu nog niet. Ze zijn een verhaal geworden. Ik herinner me nog hoe ze naast me stond en zei dat ze hoopte dat ik zou blijven leven, of iets in die aard. Zij heeft nu het verhaal opgeschreven. Ik moet het twee keer lezen. De eerste keer is het te heftig. De tweede keer zijn er alleen tranen. Het is alsof de woorden een plek hebben gevonden waar ze even kunnen blijven, daar ergens. En het is alsof een trage vermoeidheid met mijn adem meedrijft. Iets heeft zich opgespaard, ergens onder mijn huid.

Zachtjes uitgespreid, met voorzichtige vingers. Zo zou je lichaam zijn als je zou wonen in deze muziek. De wind zou niet om je heen moeten. Je zou je eigen dauw kunnen zijn. Je zou elke pijn kunnen laten uitvloeien in je eigen nevel. En tegelijk zou iets je zachtjes naar boven trekken. Je borst zou je even oprichten, terwijl je inademt.

Je kunt blijven kijken naar de foto’s. Je zou kunnen zeggen dat die mensen enkel in huid gekleed zijn. Sommigen zouden kunnen denken dat je alles zou kunnen zien. En toch is het niet zo. Je kunt blijven kijken, en je ziet steeds minder. In die afstand tussen wat lijkt en wat is kun je zijn. Misschien kun je alleen daar maar zijn. De werkelijkheid die je kunt vermoeden, en die alleen in of door dat beeld kan zijn. Je zou die ruimte willen aanraken.

Als er iets is van mij dat zou moeten blijven, laat het dan deze muziek zijn. Dat zou de componist kunnen gedacht hebben toen hij die zwanenzang maakte. Eens de muziek er was, was ze niet meer van hem. Ze was van zichzelf. Misschien geen poort naar een andere wereld, maar wel een raam. Je zou jezelf moeten toestaan te verdwijnen in die tonen om iets te kunnen zien.

Misschien kwam het door het interview, maar mijn grootvader dook in mij op. Of beter misschien: hij maakte zich kenbaar. Of nog beter misschien: hij had mijn huid overgenomen. Hij had zich al stilletjes aangekondigd in de spiegel, tijdens het scheren. Later nam hij het over. Dat kon alleen maar na die woorden zijn. Hij ging met me mee. Hij was het die over de straat stapte, of was ik het toch? Hij was het, dus was ik het. Soms kun je even thuis zijn in jezelf, heel even. Het komt en het gaat. Dat het binnen handbereik zou kunnen liggen, het troost.

Het is muziek van een andere tijd. Dat zou je kunnen opmaken uit de jaartallen. En toch. Als het lang genoeg duurt, begin je het te voelen. Alsof je opgelucht kunt ademen. Alsof je beseft dat dit altijd bij jou gehoord heeft. Alsof iets van jou er toen al was. Of misschien alsof iets van toen is doorgegeven tot bij jou. Waardoor ineens die tijd je longen vult. Het water heeft zich ineens ver genoeg teruggetrokken, waardoor je de vlakte over zou kunnen steken. En zelfs dat hoeft niet. Je kunt gewoon kijken, en zien hoe uitgestrekt je zelf zou kunnen zijn.

Er waren meer rimpels. Misschien kwam het door die woorden. Ze waren ervoor en zeker ook erna. Uitgespreid over de huid. Rustig hun plek ingenomen. Wat zou er te zien zijn als hier een beeld van werd gemaakt? Zou de afstand te zien zijn? Je schuift doorheen jezelf. Alleen de tijd blijft.