Het blijft me verbazen. De mate waarin zoveel mensen, blijkbaar zonder al te veel moeite, in staat zijn zichzelf te ‘ontkoppelen’ van de wereld waarin ze leven. Of het me meer kwaad dan wel droef maakt, weet ik niet zo goed.
Het is één dag erg warm, en er is meteen ozonalarm. En wat gebeurt er? Niets. Volstrekt niets. Waarschijnlijk zijn er mensen die dan vooral niet met de fiets gaan rijden, maar hun auto nemen, de raampjes goed dichthouden, de airco op volle toeren, zodat ze zelf niet al te veel vuile lucht denken in te ademen… Terwijl maken ze zichzelf verder wijs dat een steeds meer verstoord klimaat vooral niets met menselijke keuzes te maken heeft…
Misschien had ik toch heel stiekem gehoopt een of andere minister op het scherm te zien die de bevolking zou toespreken en zeggen dat het zo echt niet verder kan, dat het niet genoeg is elk jaar te herhalen dat kortetermijnmaatregelen niet genoeg zijn, en dat eigenlijk meer structurele maatregelen nodig zijn, om vervolgens dan weer een jaar lang helemaal niets te doen.
Ozon is niet sexy, heet het dan. Luchtvervuiling is niet sexy. Je kunt dat niet vastnemen, zegt men dan. Het is inderdaad vervelend, er zou iets aan moeten gebeuren, maar dat moeten ‘ze’ dan maar doen. Of ook: alles is goed, zo lang ik maar niets moet doen.
Ik lees in de krant dat een lokale bestuurder het absoluut een goed idee vindt om nog een ondergrondse parking van tot 900 plaatsen midden in de stad bij te bouwen. Want ‘de’ mensen willen meer parkeerplaatsen. Ja, dat zal wel. Ik kan me best voorstellen dat erg veel mensen het allerliefst heel gemakkelijk zouden willen kunnen parkeren, zo dicht mogelijk bij hun huis, zo gratis mogelijk, en vervolgens ook zo dicht mogelijk bij elke andere plek waar ze naartoe willen gaan, op elk moment, zo gratis mogelijk. Het probleem is alleen dat er ook nog andere mensen zijn, die hetzelfde willen. De meeste mensen zullen waarschijnlijk willen dat al die andere mensen niet parkeren, zelfs niet rijden, zodat er ook nergens een file kan zijn. Ze vragen dan dat ‘men’ het parkeer- en fileprobleem zou ‘oplossen’. Liefst in het luchtledige blijkbaar. Zo lang het maar gebeurt, zo lang ze maar kunnen blijven rijden, zo lang ze maar zichzelf kunnen overtuigen dat ze zullen kunnen blijven rijden. Op zich een heel normale verwachting waarschijnlijk. Alleen leven we niet in een virtuele wereld, en nemen auto’s dus veel plaats in, en zal er gewoon te weinig plaats zijn als alle andere mensen evenzeer hun ‘recht’ opeisen om te kunnen rijden wanneer en waar ze willen. Iets kan pas een recht zijn als het uitbreidbaar is naar iedereen. Anders is het een voorrecht. En wanneer iemand een voorrecht gebruikt, dan is er een ander die daar een nadeel van ondervindt. Iemand anders wordt gehinderd, kan zich minder of minder veilig verplaatsen. Iedereen moet echter het recht kunnen hebben zich voldoende comfortabel, veilig en duurzaam te verplaatsen. Maar als je denkt dat recht te kunnen realiseren door geen beperkingen op te leggen aan het model van het individueel autoverkeer als norm, dan ben je in de feiten sociaal onrechtvaardig bezig.
Dat blijkt onder meer als we naar de vuile lucht kijken. Het is niet alleen bedroevend dat die lokale bestuurder geen graten ziet in een parkeergarage die actief auto’s zal aantrekken. Het is in wezen schokkend dat er nooit zelfs maar op enige wijze een afweging wordt gemaakt over de ecologische gevolgen van die keuzes, met name op het vlak van de luchtvervuiling en de klimaatverandering. Jammer genoeg is dat waarschijnlijk een uitwas van een verkeerd soort ‘lokaal’ denken, een denken waarin het groter geheel wordt uitgeschakeld, wordt ontkoppeld. En van een eigentijdse politicus zou men net wel mogen verwachten dat hij of zij verder kijkt dan de eigen plek. Het heet dan altijd dat het aan een andere overheid is om beleid te voeren op het vlak van luchtvervuiling of klimaat. Om dat te begrijpen ben ik ongetwijfeld niet slim genoeg. Bestaat er dan zoiets als Vlaamse of Belgische of Europese lucht? Hoe kun je redelijkerwijze volhouden dat lokale beslissingen over mobiliteit geen enkele ecologische consequentie hebben, of alleszins geen enkele consequentie waarvoor men zelf verantwoording moet afleggen?
Er is uiteindelijk weinig of niets sociaal aan zomaar volgen wat ‘de’ mensen willen. De mensen bestaan immers niet. Mensen die het meeste lawaai kunnen maken, en het meest overtuigend kunnen opkomen voor hun eigen belangen, doen zich al snel voor als ‘de’ mensen. Maar politici die het algemeen belang zouden moeten verdedigen, zouden beter moeten weten.
Een beetje meewarig of lacherig doen over zogenaamde milieuproblemen, is in de feiten bijzonder cynisch. Er is helemaal niets ‘softs’ aan luchtvervuiling of klimaatverandering, integendeel. Het is een keiharde werkelijkheid. Wie verder kijkt dan de eigen lokale grenzen kan nu al zien dat wereldwijd het de armsten zijn die het zwaarst worden geraakt door het gedrag van de rijkste minderheid. Hoe kun je jezelf sociaal noemen als je die werkelijkheid systematisch uit je eigen afwegingskader sluit? En zelfs lokaal is de situatie niet anders. De mensen met de meest kwetsbare gezondheid lijden het ergst onder luchtvervuiling. De armste mensen hebben minder mogelijkheden dan de rijken om zich medisch te laten verzorgen. De meest rechtvaardige politiek zou erin bestaan ervoor te zorgen dat er minder luchtvervuiling komt.
Je ogen sluiten en het zoveelste ozonalarm cynisch verdringen, je laten drijven door de vaststelling dat mensen toch hun ‘gewone’ gedrag nooit zullen veranderen, dat is absoluut geen vorm van verantwoordelijk of goed bestuur. Als we zo doorgaan, aanvaarden we dat leven in gezonde lucht, in een koele omgeving enkel nog het voorrecht zal worden van de rijksten, die het geld hebben om zich in de laatste nog min of meer zuivere plekjes terug te trekken. Wie echt een sociaal rechtvaardig beleid wil voeren, zorgt ervoor dat de luchtvervuiling drastisch naar beneden gaat, zodat iedereen op een gezonde manier kan blijven wonen in de stad. Die zorgt er ook voor dat die mooie groene plekken helemaal niet ingenomen kunnen worden door wie ervoor kan betalen, maar gewoon van zichzelf blijven, zodat iedereen ervan kan genieten, en zodat ze iedereen van zuivere lucht kunnen blijven voorzien.
Het is één dag erg warm, en er is meteen ozonalarm. En wat gebeurt er? Niets. Volstrekt niets. Waarschijnlijk zijn er mensen die dan vooral niet met de fiets gaan rijden, maar hun auto nemen, de raampjes goed dichthouden, de airco op volle toeren, zodat ze zelf niet al te veel vuile lucht denken in te ademen… Terwijl maken ze zichzelf verder wijs dat een steeds meer verstoord klimaat vooral niets met menselijke keuzes te maken heeft…
Misschien had ik toch heel stiekem gehoopt een of andere minister op het scherm te zien die de bevolking zou toespreken en zeggen dat het zo echt niet verder kan, dat het niet genoeg is elk jaar te herhalen dat kortetermijnmaatregelen niet genoeg zijn, en dat eigenlijk meer structurele maatregelen nodig zijn, om vervolgens dan weer een jaar lang helemaal niets te doen.
Ozon is niet sexy, heet het dan. Luchtvervuiling is niet sexy. Je kunt dat niet vastnemen, zegt men dan. Het is inderdaad vervelend, er zou iets aan moeten gebeuren, maar dat moeten ‘ze’ dan maar doen. Of ook: alles is goed, zo lang ik maar niets moet doen.
Ik lees in de krant dat een lokale bestuurder het absoluut een goed idee vindt om nog een ondergrondse parking van tot 900 plaatsen midden in de stad bij te bouwen. Want ‘de’ mensen willen meer parkeerplaatsen. Ja, dat zal wel. Ik kan me best voorstellen dat erg veel mensen het allerliefst heel gemakkelijk zouden willen kunnen parkeren, zo dicht mogelijk bij hun huis, zo gratis mogelijk, en vervolgens ook zo dicht mogelijk bij elke andere plek waar ze naartoe willen gaan, op elk moment, zo gratis mogelijk. Het probleem is alleen dat er ook nog andere mensen zijn, die hetzelfde willen. De meeste mensen zullen waarschijnlijk willen dat al die andere mensen niet parkeren, zelfs niet rijden, zodat er ook nergens een file kan zijn. Ze vragen dan dat ‘men’ het parkeer- en fileprobleem zou ‘oplossen’. Liefst in het luchtledige blijkbaar. Zo lang het maar gebeurt, zo lang ze maar kunnen blijven rijden, zo lang ze maar zichzelf kunnen overtuigen dat ze zullen kunnen blijven rijden. Op zich een heel normale verwachting waarschijnlijk. Alleen leven we niet in een virtuele wereld, en nemen auto’s dus veel plaats in, en zal er gewoon te weinig plaats zijn als alle andere mensen evenzeer hun ‘recht’ opeisen om te kunnen rijden wanneer en waar ze willen. Iets kan pas een recht zijn als het uitbreidbaar is naar iedereen. Anders is het een voorrecht. En wanneer iemand een voorrecht gebruikt, dan is er een ander die daar een nadeel van ondervindt. Iemand anders wordt gehinderd, kan zich minder of minder veilig verplaatsen. Iedereen moet echter het recht kunnen hebben zich voldoende comfortabel, veilig en duurzaam te verplaatsen. Maar als je denkt dat recht te kunnen realiseren door geen beperkingen op te leggen aan het model van het individueel autoverkeer als norm, dan ben je in de feiten sociaal onrechtvaardig bezig.
Dat blijkt onder meer als we naar de vuile lucht kijken. Het is niet alleen bedroevend dat die lokale bestuurder geen graten ziet in een parkeergarage die actief auto’s zal aantrekken. Het is in wezen schokkend dat er nooit zelfs maar op enige wijze een afweging wordt gemaakt over de ecologische gevolgen van die keuzes, met name op het vlak van de luchtvervuiling en de klimaatverandering. Jammer genoeg is dat waarschijnlijk een uitwas van een verkeerd soort ‘lokaal’ denken, een denken waarin het groter geheel wordt uitgeschakeld, wordt ontkoppeld. En van een eigentijdse politicus zou men net wel mogen verwachten dat hij of zij verder kijkt dan de eigen plek. Het heet dan altijd dat het aan een andere overheid is om beleid te voeren op het vlak van luchtvervuiling of klimaat. Om dat te begrijpen ben ik ongetwijfeld niet slim genoeg. Bestaat er dan zoiets als Vlaamse of Belgische of Europese lucht? Hoe kun je redelijkerwijze volhouden dat lokale beslissingen over mobiliteit geen enkele ecologische consequentie hebben, of alleszins geen enkele consequentie waarvoor men zelf verantwoording moet afleggen?
Er is uiteindelijk weinig of niets sociaal aan zomaar volgen wat ‘de’ mensen willen. De mensen bestaan immers niet. Mensen die het meeste lawaai kunnen maken, en het meest overtuigend kunnen opkomen voor hun eigen belangen, doen zich al snel voor als ‘de’ mensen. Maar politici die het algemeen belang zouden moeten verdedigen, zouden beter moeten weten.
Een beetje meewarig of lacherig doen over zogenaamde milieuproblemen, is in de feiten bijzonder cynisch. Er is helemaal niets ‘softs’ aan luchtvervuiling of klimaatverandering, integendeel. Het is een keiharde werkelijkheid. Wie verder kijkt dan de eigen lokale grenzen kan nu al zien dat wereldwijd het de armsten zijn die het zwaarst worden geraakt door het gedrag van de rijkste minderheid. Hoe kun je jezelf sociaal noemen als je die werkelijkheid systematisch uit je eigen afwegingskader sluit? En zelfs lokaal is de situatie niet anders. De mensen met de meest kwetsbare gezondheid lijden het ergst onder luchtvervuiling. De armste mensen hebben minder mogelijkheden dan de rijken om zich medisch te laten verzorgen. De meest rechtvaardige politiek zou erin bestaan ervoor te zorgen dat er minder luchtvervuiling komt.
Je ogen sluiten en het zoveelste ozonalarm cynisch verdringen, je laten drijven door de vaststelling dat mensen toch hun ‘gewone’ gedrag nooit zullen veranderen, dat is absoluut geen vorm van verantwoordelijk of goed bestuur. Als we zo doorgaan, aanvaarden we dat leven in gezonde lucht, in een koele omgeving enkel nog het voorrecht zal worden van de rijksten, die het geld hebben om zich in de laatste nog min of meer zuivere plekjes terug te trekken. Wie echt een sociaal rechtvaardig beleid wil voeren, zorgt ervoor dat de luchtvervuiling drastisch naar beneden gaat, zodat iedereen op een gezonde manier kan blijven wonen in de stad. Die zorgt er ook voor dat die mooie groene plekken helemaal niet ingenomen kunnen worden door wie ervoor kan betalen, maar gewoon van zichzelf blijven, zodat iedereen ervan kan genieten, en zodat ze iedereen van zuivere lucht kunnen blijven voorzien.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten