Eigenlijk ben ik te kwaad en te teleurgesteld om er al te veel over te zeggen. De wereldgemeenschap heeft akte genomen van haar eigen onwil om tot een rechtvaardig en duurzaam klimaatakkoord te komen. Zowat alles wat er over de klimaatuitdaging te zeggen is, is gezegd de voorbije weken. We kennen de feiten, we kennen de consequenties. We weten wie nu al de winnaars en de verliezers zijn. We weten wat ons te wachten staat. En we weten stilaan dat alles wat we tot nu toe wisten waarschijnlijk nog een onderschatting is van wat op ons af komt. We weten wat we moeten doen. We moeten het nu ook gewoon doen, zo simpel is het.
Eigenlijk zou je nu moeten kunnen zeggen: the rest is silence. Eigenlijk zou je nu moeten zwijgen, omdat dat het enige waardige is wat je zou kunnen doen na zo’n schaamteloze vertoning. Maar zelfs dat kan niet. Je kunt niet even aan het klimaat vragen om enkele jaren te wachten met veranderen tot de heren en dames van de powers that be klaar zijn om tot de actie over te gaan. Je kunt niet vragen aan de bewoners van de kleine eilandstaten om nog een tijdje te doen alsof ze niet merken dat hun eilanden steeds kleiner worden. Je kunt niet vragen aan het poolijs of aan de gletsjers om even op te houden met smelten.
Egoïsme is een verworvenheid. Het land dat historisch de grootste verantwoordelijkheid draagt in het tot stand komen van de klimaatverandering is nog steeds het minst geneigd echt iets te veranderen aan de eigen levensstijl. Dat land bevat een steeds groter wordende groep inwoners die de klimaatverandering geen belangrijk probleem vinden. Hun milieuverslindende levensstijl zien ze als een God’s given right. De gemiddelde emissie van broeikasgassen per Amerikaan is vele malen groter dan van een Europeaan en nog eens zoveel maal groter dan van een Afrikaan. Een Afrikaan heeft nochtans evenveel recht op een waardig leven als een Amerikaan. En de voetafdruk van die Amerikaan is relatief gemakkelijk drastisch te verkleinen. Maar men beschouwt een verslindende levensstijl blijkbaar als een verworvenheid. Iets wat niet in vraag gesteld kan worden.
Het uur van de waarheid is niet nabij, het is volop bezig. Terwijl rapport na rapport bewijst dat een gevaarlijke klimaatverandering steeds dichterbij is en dat zowat alle schattingen die we de voorbije jaren maakten waarschijnlijk onderwaarderingen zijn, begint het klimaatgevecht in de arena. De wereld had vele jaren geleden kunnen beginnen met een echte omslag. Maar men deed het niet. Men dacht dat er nog wel tijd genoeg was, en sommigen dachten dat alles vanzelf zou overgaan. En velen hoopten waarschijnlijk dat ze alles uit hun blikveld zouden kunnen houden, dat alles elders zou gebeuren. Het is niet zo. We zitten allemaal in dezelfde boot. Ofwel overleven we samen, en dat kan alleen door te kiezen voor rechtvaardigheid. Ofwel beginnen we aan een genadeloos gevecht van rijk tegen arm, binnen landen en tussen landen.
De wereld die in Kopenhagen op de onderhandelingstafel lag, is een heel andere wereld dan die van vijftig jaar geleden. Sommigen willen graag blijven denken in de klassieke patronen van nationale staten, met nationale belangen, die hun nationale soevereiniteit verdedigen. En dat alles gebeurt in klassieke onderhandelingen, met geven en nemen, en in de tijd die men ervoor wil uittrekken. Die patronen zijn steeds meer achterhaald door de werkelijkheid. De klimaatverandering is een mondiaal probleem, dat complexer en sneller is dan voorzien in de gangbare modellen van onderhandeling tussen staten. De enige soevereiniteit waarover je nog zou kunnen spreken is een gedeelde soevereiniteit. Waarschijnlijk zijn de klimaatonderhandelingen de meest complexe uit de wereldgeschiedenis. Wie de voorbije weken in detail probeerde te begrijpen en te volgen hoe men nu eigenlijk onderhandelt, moest minstens een multi-level-brein hebben om het schaken op zeven borden tegelijk te kunnen vatten. Maar tegelijk zag je doorheen al die uitermate ingewikkelde discussies ook een heel simpel machtsgevecht.
Nu iedereen de omvang van het probleem en de nodige ambitie van de oplossingen kent, weet iedereen ook dat een uitweg enkel kan bestaan in verandering. Die groep mensen die het zwaarst weegt op de planeet, en dat is mondiaal gezien een minderheid, verspreid over veel landen, zal de eigen levensstijl moeten veranderen. Hoe je het ook draait of keert, daar komt het op neer. Het is perfect mogelijk aan iedereen die vandaag op de aarde woont en er nog zal wonen een waardig leven in een rechtvaardige en houdbare welvaart te garanderen. Het is volstrekt onmogelijk om voor dat doel de verslindende levensstijl van de gemiddelde Amerikaan als norm te nemen.
Er zijn machtige groepen in de wereld die er alle belang bij hadden dat er geen akkoord zou komen in Kopenhagen. Zij denken nu waarschijnlijk dat ze gewonnen hebben. Zij denken dat ze tijd gewonnen hebben. Er is enkel erg kostbare tijd verloren, tijd die we al lang niet meer hebben. Als de Europeanen, die zich altijd zo stoer op de borst kloppen dat zij een koploper zijn als het over klimaat gaat, zichzelf nog in de spiegel willen kunnen bekijken, dan moeten ze nu doen wat ze zegden te zullen doen als ook alle anderen mee zouden doen. Een echte koploper worden. Misschien is Europa daar wel helemaal niet op voorbereid. Altijd kan men zich ofwel verschuilen achter de Amerikanen, ofwel hun de schuld geven van alles, waardoor men zelf in de feiten nog te veel stilstaat. De Europeanen hebben zo hun eigen identiteit al te vaak ingevuld als in relatie of oppositie tot anderen, meestal dan de Amerikanen. Kopenhagen heeft geleerd dat de VS een koele machtsrekening maakt, en zo nodig de EU rustig links laat liggen om met anderen een deal te sluiten. Het wordt tijd dat de EU zich niet langer blind staart op de grote broer die men zo graag wil behagen en denkt zo te kunnen beïnvloeden, maar zichzelf sterk genoeg maakt om zelf te handelen, en doen wat er moet gebeuren. Er staat te veel op het spel om het niet te doen.
Eigenlijk zou je nu moeten kunnen zeggen: the rest is silence. Eigenlijk zou je nu moeten zwijgen, omdat dat het enige waardige is wat je zou kunnen doen na zo’n schaamteloze vertoning. Maar zelfs dat kan niet. Je kunt niet even aan het klimaat vragen om enkele jaren te wachten met veranderen tot de heren en dames van de powers that be klaar zijn om tot de actie over te gaan. Je kunt niet vragen aan de bewoners van de kleine eilandstaten om nog een tijdje te doen alsof ze niet merken dat hun eilanden steeds kleiner worden. Je kunt niet vragen aan het poolijs of aan de gletsjers om even op te houden met smelten.
Egoïsme is een verworvenheid. Het land dat historisch de grootste verantwoordelijkheid draagt in het tot stand komen van de klimaatverandering is nog steeds het minst geneigd echt iets te veranderen aan de eigen levensstijl. Dat land bevat een steeds groter wordende groep inwoners die de klimaatverandering geen belangrijk probleem vinden. Hun milieuverslindende levensstijl zien ze als een God’s given right. De gemiddelde emissie van broeikasgassen per Amerikaan is vele malen groter dan van een Europeaan en nog eens zoveel maal groter dan van een Afrikaan. Een Afrikaan heeft nochtans evenveel recht op een waardig leven als een Amerikaan. En de voetafdruk van die Amerikaan is relatief gemakkelijk drastisch te verkleinen. Maar men beschouwt een verslindende levensstijl blijkbaar als een verworvenheid. Iets wat niet in vraag gesteld kan worden.
Het uur van de waarheid is niet nabij, het is volop bezig. Terwijl rapport na rapport bewijst dat een gevaarlijke klimaatverandering steeds dichterbij is en dat zowat alle schattingen die we de voorbije jaren maakten waarschijnlijk onderwaarderingen zijn, begint het klimaatgevecht in de arena. De wereld had vele jaren geleden kunnen beginnen met een echte omslag. Maar men deed het niet. Men dacht dat er nog wel tijd genoeg was, en sommigen dachten dat alles vanzelf zou overgaan. En velen hoopten waarschijnlijk dat ze alles uit hun blikveld zouden kunnen houden, dat alles elders zou gebeuren. Het is niet zo. We zitten allemaal in dezelfde boot. Ofwel overleven we samen, en dat kan alleen door te kiezen voor rechtvaardigheid. Ofwel beginnen we aan een genadeloos gevecht van rijk tegen arm, binnen landen en tussen landen.
De wereld die in Kopenhagen op de onderhandelingstafel lag, is een heel andere wereld dan die van vijftig jaar geleden. Sommigen willen graag blijven denken in de klassieke patronen van nationale staten, met nationale belangen, die hun nationale soevereiniteit verdedigen. En dat alles gebeurt in klassieke onderhandelingen, met geven en nemen, en in de tijd die men ervoor wil uittrekken. Die patronen zijn steeds meer achterhaald door de werkelijkheid. De klimaatverandering is een mondiaal probleem, dat complexer en sneller is dan voorzien in de gangbare modellen van onderhandeling tussen staten. De enige soevereiniteit waarover je nog zou kunnen spreken is een gedeelde soevereiniteit. Waarschijnlijk zijn de klimaatonderhandelingen de meest complexe uit de wereldgeschiedenis. Wie de voorbije weken in detail probeerde te begrijpen en te volgen hoe men nu eigenlijk onderhandelt, moest minstens een multi-level-brein hebben om het schaken op zeven borden tegelijk te kunnen vatten. Maar tegelijk zag je doorheen al die uitermate ingewikkelde discussies ook een heel simpel machtsgevecht.
Nu iedereen de omvang van het probleem en de nodige ambitie van de oplossingen kent, weet iedereen ook dat een uitweg enkel kan bestaan in verandering. Die groep mensen die het zwaarst weegt op de planeet, en dat is mondiaal gezien een minderheid, verspreid over veel landen, zal de eigen levensstijl moeten veranderen. Hoe je het ook draait of keert, daar komt het op neer. Het is perfect mogelijk aan iedereen die vandaag op de aarde woont en er nog zal wonen een waardig leven in een rechtvaardige en houdbare welvaart te garanderen. Het is volstrekt onmogelijk om voor dat doel de verslindende levensstijl van de gemiddelde Amerikaan als norm te nemen.
Er zijn machtige groepen in de wereld die er alle belang bij hadden dat er geen akkoord zou komen in Kopenhagen. Zij denken nu waarschijnlijk dat ze gewonnen hebben. Zij denken dat ze tijd gewonnen hebben. Er is enkel erg kostbare tijd verloren, tijd die we al lang niet meer hebben. Als de Europeanen, die zich altijd zo stoer op de borst kloppen dat zij een koploper zijn als het over klimaat gaat, zichzelf nog in de spiegel willen kunnen bekijken, dan moeten ze nu doen wat ze zegden te zullen doen als ook alle anderen mee zouden doen. Een echte koploper worden. Misschien is Europa daar wel helemaal niet op voorbereid. Altijd kan men zich ofwel verschuilen achter de Amerikanen, ofwel hun de schuld geven van alles, waardoor men zelf in de feiten nog te veel stilstaat. De Europeanen hebben zo hun eigen identiteit al te vaak ingevuld als in relatie of oppositie tot anderen, meestal dan de Amerikanen. Kopenhagen heeft geleerd dat de VS een koele machtsrekening maakt, en zo nodig de EU rustig links laat liggen om met anderen een deal te sluiten. Het wordt tijd dat de EU zich niet langer blind staart op de grote broer die men zo graag wil behagen en denkt zo te kunnen beïnvloeden, maar zichzelf sterk genoeg maakt om zelf te handelen, en doen wat er moet gebeuren. Er staat te veel op het spel om het niet te doen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten