19 augustus 2009

Blood From Stars


Na het verbluffend mooie Civilians was het wachten op de nieuwe plaat van Joe Henry, en die is er nu: Blood From Stars. Bloed van sterren, wat zou dat kunnen zijn? Allerlei beelden dienen zich meteen aan. Je kijkt wat beter naar de mooie foto op de cover. Een donker en grimmig beeld, dat tegelijk ook dynamisch is en waar stromen van licht en warmte door de duisternis bewegen. En je leest de mooie inleidende tekst van Henry, waarin hij de liedjes van deze plaat beschrijft als een soort parade van mysterieuze zwervers die naar hem toe kwamen en stilaan vertrouwd werden, als familie. Zij zelf zijn de dragers van evenzoveel verhalen van evenzoveel andere personages. En ongemerkt worden ze een eenheid. Een groep merkwaardige muzikanten wordt losgelaten op deze stoet van muzikale verhalen. “Yes, I believe in love and darkness, and in rhythm; in disparity and unity and the chaos that defines them; in the single story that comes from many, and that multitudes sometimes speak out from one face; (…)” Daarmee geeft Henry meteen een voorzet over de thema’s van deze plaat. Blood From Stars klinkt rauwer en aardser dan Civilians, maar ze beweegt evenzeer tussen duisternis, God en de liefde. Een schitterende plaat, die zich langzaam opent bij elke beluistering.

De plaat begint met een mooie prelude: Light No Lamp. Instrumentaal, enkel piano. Maar de toon is gezet. Een ontroerende, melancholische melodie, die tegelijk ergens op de achtergrond doorkruist wordt door verstorende geluiden. Maak geen licht in het donker. Durf je eraan overgeven.

De intro loopt over in The Man I Keep Hid. Meteen een jazzy geluid, met blazers op de achtergrond. Aantrekkelijk en dreigend tegelijk. New Orleans, maar een beetje sinister. Niemand kent de man die ik hier ergens verborgen houd. Een ander ik, dat in de kelder van het zelf vertoeft. He’s raised my face like a pirate’s flag/ - A phantom nation’s tattered flag Die ander kan mijn gezicht gebruiken, kan me van binnen uit leeg eten. Maar niemand kent hem, zelfs ik misschien wel niet…

Van daar gaat het naar Channel. We komen op het terrein van de liefde. Die is als een kanaal op de radio. Die bepaalt de atmosfeer in de kamer, en die is te donker, te weinig zacht. Wat er van de ander komt, lijkt de ik te verlammen en te pijnigen. Een perfecte aanvulling op de eigen wanhoop en verwarring. Maar toch wordt de radioknop niet omgedraaid. I know the switch/ But keep the station/ I love you/ With all due desperation and disarray. En toch lijkt er een vorm van genade te rusten in die liefde.

This Is My Favorite Cage begint stil, met een gitaar die flamenco zou kunnen suggereren. Dit is mijn favoriete kooi. Ze groeit om me heen, met doornen en rozen, met wijsheid en razernij. Overgeleverd zijn aan de ander in de liefde is een favorite cage, of a beautiful war to be sure, of the loveliest tumble from grace. Het zijn bijna bijbelse beelden. Eén blik van de ander is voldoende om de ik te doen vallen, een vallen dat nooit de grond zal raken. Geloof en wil worden op de proef gesteld, maar This is the storm more perfect than peace.

Het eerste bedrijf van het theaterstuk dat deze plaat is, gaat verder met Death To The Storm. De storm duikt opnieuw op. Een dreigende bluesy atmosfeer, meteen getekend door de gitaar van Marc Ribot, die dit nummer in de buurt van Tom Waits brengt. Hier worden we uitgenodigd om af te dalen in de diepe en onveilige duisternis. De parade komt voorbij. De storm kan je beangstigen en uitputten, razend maken, maar het is ook een plek waar je naartoe moet gaan. But trouble is so underrated, / A bent and battered, rusted horn-/ Calling on the great ill-fated/ Who bring death to the storm. Misschien moet je je angsten omarmen om jezelf te vinden.

Het thema van de blues wordt verder verkend in All Blues Hail Mary. Er lijkt redding te zijn uit dit duistere dal. In de blues lijkt er een conflict tussen de hemelse en de aardse liefde. Een ziel komt van de berg. Er is de heilige Maria, maar jij bent er ook. De blues zegt dat liefde licht is, en geen glorie, een verhaal, en geen kroon. De dood lijkt heel even dichtbij, maar er is een sprankel licht. Misschien weten de blues en God al hoe het zit, de ik zal de rest nu zelf moeten leren.

Het tweede bedrijf begint met Bellwether. Het nummer beweegt tussen blues en gospel, en maakt gebruik van het bezwerend herhalen van zinnen en refreinen. Op subtiele wijze wordt een muzikaal patroon uit elkaar gehaald en terug in elkaar gepast. Het landschap lijkt desolaat, de ik heeft zichzelf ergens verloren en moet nog een lange weg gaan om zichzelf weer bij elkaar te rapen. Het wordt een kleine tocht door de woestijn. I’m going to dig my well/ From the bottom to the top. Er moet een berg beklommen worden. I’m going to change my name/ Until it rings a bell.

Het erg mooie Progress Of Love volgt daarna. Dit nummer sluit wat aan bij een aantal nummers op Civilians. Hier wordt de grote natie aangesproken. We say, “never forget,” and mean, “never forgive”/ No, never as long as we live Maar tegelijk is niet zomaar te zien waar het persoonlijke in dit nummer overloopt in de grotere buitenwereld. Vanuit het donker in jezelf op weg in de duistere wereld daarbuiten. En alleen de liefde lijkt een uitweg te bieden.

Over Her Shoulder is een prachtig instrumentaal nummer, op saxofoon gespeeld door de 17-jarige zoon van Joe Henry. Zacht en romantisch. Ergens tussen het geluid van de jaren vijftig en nu. Met weer die geluidjes op de achtergrond. Vanzelf krijg je niets. Maar muziek kan genoeg zijn.

Suit On A Frame beweegt tussen beelden, als in een droom. De persoonlijke zoektocht gaat verder. Just how close to the bone/ Does my skin and my blood/ Allow me to dare/ To live in the word/ Of my every prayer. Het onderliggend mysterie, dat ook in andere nummers voelbaar is, komt hier sterker naar voor.

Het slotdeel opent met het statige en aangrijpende Truce. Is het slagveld van de oorlog dat van de relatie tussen twee mensen? Of zijn we hier in een apocalyptisch landschap aanbeland? Een land van de duisternis. Het maakt misschien niet zoveel uit. Maar het is tijd om een bestand uit te roepen, er is genoeg gevochten.

In Stars liggen de geliefden naast elkaar in het donker, dichtbij en veraf. Iets lijkt uitzichtloos, en tegelijk is het het enige waaraan je je vast kunt klampen. You startled when I pulled you close/ But I held you just the same De wolken schuiven voor de sterren. Wat zal er morgen zijn?

In de coda komt opnieuw Light No Lamp terug, nu met woorden. Alle lijnen van de hele plaat komen hier samen in wat een verzoening lijkt. Probeer het duister niet te verdrijven met het licht. Het duister heeft dingen te zeggen. Laat de storm binnen in jezelf. Probeer de tijd niet te bewaren voor later, je leeft nu. So, light no lamp when the sun comes low-/ Pull the dark close to your face;/ Shadow’s fear covers you like clothes,/ But likewise so does love and grace. De liefde heeft het laatste word. Liefde en gratie kun je vinden in de duisternis, in een onbevattelijk mysterie.

Het is geworden wat Henry voorspelde in zijn voorwoord. Een parade van personages en beelden, van muzikale stijlen, die een bijzondere eenheid vormen in hun verscheurdheid. Het bloed van de sterren heeft iets met pijn en verlies te maken, maar ook met passie en warmte. Blood From Stars van Joe Henry is een wonderlijk landschap in het duister, opgelicht door de liefde.

Geen opmerkingen: