Zou je je leven over willen doen, als je dat zou kunnen? En zo ja, zou je het dan anders doen? Boeiende vraag, die me de voorbije week nog gesteld werd. Het spontane antwoord was: nee. Dat is misschien al een goed teken.
Misschien is het spontane antwoord ingegeven door een soort vrede met. Het gevoel dat het goed geweest is tot nu toe, dat er veel goede dingen geweest zijn, en dat de moeilijke dingen naderhand bekeken ook tot iets goeds of interessants hebben geleid. Of gewoon dat de weg die gekozen is, een weg was die bij je paste. Het begrip ‘keuze’ is soms een beetje overroepen. Heel veel dingen kies je niet, ze overkomen je, zij kiezen jou. Misschien is het in het beste geval zo dat een bepaalde ingesteldheid, een bepaalde manier van zijn ertoe leidt dat sommige dingen je overkomen. Misschien stel je je open voor iets, waardoor het ook kan gebeuren. Het zou kunnen, en als het zo is, dan is dat goed.
Misschien is het veeleer zo dat je iets zoekt in jezelf, een bepaald evenwicht of een bepaalde toestand. En wie je uiteindelijk wordt, bepaalt mee wat je ziet en hoe je reageert op de dingen. Je kunt ervoor kiezen om in volle aandacht te leven, waardoor je andere dingen hoort en ziet. Maar dat je ertoe kwam om zo te gaan leven, was waarschijnlijk ook weer beïnvloed door dingen die gebeurden. Het loopt dus allemaal een beetje in elkaar over waarschijnlijk.
Als je er nadien op terugkijkt, dan zie je soms lijnen of patronen terugkeren. Als je er middenin zit, dan doe je vaak maar wat. Het leven is vaak veel drassiger of rommeliger dan we zouden willen. Mensen worden erin geworpen, en maken er het beste van. Je doet niet altijd de beste dingen, zo blijkt nadien, hoewel ze op het moment wel vaak de juiste leken. Misschien kun je jezelf wel een klein beetje aanleren om bewust te leven, om met heel veel gestrompel te proberen om in waarheid te leven. Misschien is er iets waar van de hoop die daarin schuilt, namelijk dat je nadien bij het terugkijken minder dingen zult vinden waarvan je beseft dat je ze beter niet had gedaan. Misschien is het wel zo dat eerlijk proberen te luisteren naar je innerlijke stem kan helpen om goed te bewegen in de stroom van het leven. Je zou het willen weten.
De vraag over het leven overdoen, kan ook een vraag over de dood zijn. Stel dat je zou weten dat je nog drie maanden te leven hebt, zou je dan je leven drastisch omgooien? Als het antwoord op die vraag ja is, dan moet je dat nu vooral doen, ook al leef je nog jaren en jaren. Als het antwoord nee is, dan is dat misschien wel goed nieuws. Het wil op een bepaalde manier zeggen dat je nog heel lang zou kunnen leven. De onbepaaldheid over wanneer de dood zal komen, maakt dan dat het leven dat rest eindeloos wordt, of het nu nog een dag of veertig jaar duurt.
En wat met de dingen die je mist? Opnieuw moeilijke vraag. Het is niet omdat je inziet dat de dingen gegaan zijn zoals ze mochten gaan, dat alle dingen die je mist ineens verdwijnen. Misschien denk je: als ik toen en toen die andere keuze had gemaakt, dan … Of misschien denk je: ook als ik de keuze had gehad, zou waarschijnlijk hetzelfde gekozen zijn. Het leven gaat aan je voorbij, terwijl je erbij staat, en je beseft het pas als het al een tijdje bezig is.
In het antwoord ‘nee, toch maar niet’ kan ook een soort positieve vermoeidheid zitten. Het leven kan je moe maken, maar niet meer al te jong zijn kan je ook een grote rust geven. Als je terug kijkt naar al het vallen en opstaan, al het tegen de muur lopen dat hoort bij opgroeien, dan denk je soms: jong zijn is geweldig, maar wat ben ik blij dat ik het niet over hoef te doen. Soms kijk je naar kinderen en jonge mensen, en dan zie je de ingewikkelde wereld waarin zij moeten opgroeien. Het vervult je met angst en bewondering tegelijk. En het doet je beseffen hoe met het ouder worden sommige dingen ook echt gemakkelijker worden. En dat met alle verwarring en twijfel die er ook blijven.
Natuurlijk zou je soms wel even, heel stiekem, een soort selectie van de ‘best of’ willen kunnen maken. Die tien mooiste momenten die zich in je hoofd genesteld hebben. Die zou je misschien nog wel eens opnieuw willen beleven. Zonder de ellende die eraan voorafging, of die daarna misschien kwam. Gewoon losgeknipt uit de tijd. Misschien zijn uit de onmacht tegenover die onmogelijkheid ooit de verhalen ontstaan.
Op de vraag naar de zin van het leven, antwoordt iedereen met zijn levensloop. Zo zei de Hongaarse auteur György Konrád het ooit. Zijn besef van tijd is sterk doordrenkt van het besef dat het elk moment gedaan kan zijn. En het levert wonderlijk mooie verhalen op, en een verhalende manier van naar het leven kijken.
In zo’n eindeloos verhaal wil ik graag leven. Elke dag komen alle brokstukken voorbij drijven. Ze zijn er allemaal, altijd. Ze wachten op verhalen. Als iemand je vraagt wie je bent, begin je meteen een verhaal te vertellen. Als je het aan jezelf vraagt in de spiegel, doe je hetzelfde. Verhalen bewegen tussen verlangen, gemis, inzicht en aanvaarding. Je kunt ze telkens opnieuw vertellen. Telkens hetzelfde, of telkens anders. Een mooie plek om te blijven.
Misschien is het spontane antwoord ingegeven door een soort vrede met. Het gevoel dat het goed geweest is tot nu toe, dat er veel goede dingen geweest zijn, en dat de moeilijke dingen naderhand bekeken ook tot iets goeds of interessants hebben geleid. Of gewoon dat de weg die gekozen is, een weg was die bij je paste. Het begrip ‘keuze’ is soms een beetje overroepen. Heel veel dingen kies je niet, ze overkomen je, zij kiezen jou. Misschien is het in het beste geval zo dat een bepaalde ingesteldheid, een bepaalde manier van zijn ertoe leidt dat sommige dingen je overkomen. Misschien stel je je open voor iets, waardoor het ook kan gebeuren. Het zou kunnen, en als het zo is, dan is dat goed.
Misschien is het veeleer zo dat je iets zoekt in jezelf, een bepaald evenwicht of een bepaalde toestand. En wie je uiteindelijk wordt, bepaalt mee wat je ziet en hoe je reageert op de dingen. Je kunt ervoor kiezen om in volle aandacht te leven, waardoor je andere dingen hoort en ziet. Maar dat je ertoe kwam om zo te gaan leven, was waarschijnlijk ook weer beïnvloed door dingen die gebeurden. Het loopt dus allemaal een beetje in elkaar over waarschijnlijk.
Als je er nadien op terugkijkt, dan zie je soms lijnen of patronen terugkeren. Als je er middenin zit, dan doe je vaak maar wat. Het leven is vaak veel drassiger of rommeliger dan we zouden willen. Mensen worden erin geworpen, en maken er het beste van. Je doet niet altijd de beste dingen, zo blijkt nadien, hoewel ze op het moment wel vaak de juiste leken. Misschien kun je jezelf wel een klein beetje aanleren om bewust te leven, om met heel veel gestrompel te proberen om in waarheid te leven. Misschien is er iets waar van de hoop die daarin schuilt, namelijk dat je nadien bij het terugkijken minder dingen zult vinden waarvan je beseft dat je ze beter niet had gedaan. Misschien is het wel zo dat eerlijk proberen te luisteren naar je innerlijke stem kan helpen om goed te bewegen in de stroom van het leven. Je zou het willen weten.
De vraag over het leven overdoen, kan ook een vraag over de dood zijn. Stel dat je zou weten dat je nog drie maanden te leven hebt, zou je dan je leven drastisch omgooien? Als het antwoord op die vraag ja is, dan moet je dat nu vooral doen, ook al leef je nog jaren en jaren. Als het antwoord nee is, dan is dat misschien wel goed nieuws. Het wil op een bepaalde manier zeggen dat je nog heel lang zou kunnen leven. De onbepaaldheid over wanneer de dood zal komen, maakt dan dat het leven dat rest eindeloos wordt, of het nu nog een dag of veertig jaar duurt.
En wat met de dingen die je mist? Opnieuw moeilijke vraag. Het is niet omdat je inziet dat de dingen gegaan zijn zoals ze mochten gaan, dat alle dingen die je mist ineens verdwijnen. Misschien denk je: als ik toen en toen die andere keuze had gemaakt, dan … Of misschien denk je: ook als ik de keuze had gehad, zou waarschijnlijk hetzelfde gekozen zijn. Het leven gaat aan je voorbij, terwijl je erbij staat, en je beseft het pas als het al een tijdje bezig is.
In het antwoord ‘nee, toch maar niet’ kan ook een soort positieve vermoeidheid zitten. Het leven kan je moe maken, maar niet meer al te jong zijn kan je ook een grote rust geven. Als je terug kijkt naar al het vallen en opstaan, al het tegen de muur lopen dat hoort bij opgroeien, dan denk je soms: jong zijn is geweldig, maar wat ben ik blij dat ik het niet over hoef te doen. Soms kijk je naar kinderen en jonge mensen, en dan zie je de ingewikkelde wereld waarin zij moeten opgroeien. Het vervult je met angst en bewondering tegelijk. En het doet je beseffen hoe met het ouder worden sommige dingen ook echt gemakkelijker worden. En dat met alle verwarring en twijfel die er ook blijven.
Natuurlijk zou je soms wel even, heel stiekem, een soort selectie van de ‘best of’ willen kunnen maken. Die tien mooiste momenten die zich in je hoofd genesteld hebben. Die zou je misschien nog wel eens opnieuw willen beleven. Zonder de ellende die eraan voorafging, of die daarna misschien kwam. Gewoon losgeknipt uit de tijd. Misschien zijn uit de onmacht tegenover die onmogelijkheid ooit de verhalen ontstaan.
Op de vraag naar de zin van het leven, antwoordt iedereen met zijn levensloop. Zo zei de Hongaarse auteur György Konrád het ooit. Zijn besef van tijd is sterk doordrenkt van het besef dat het elk moment gedaan kan zijn. En het levert wonderlijk mooie verhalen op, en een verhalende manier van naar het leven kijken.
In zo’n eindeloos verhaal wil ik graag leven. Elke dag komen alle brokstukken voorbij drijven. Ze zijn er allemaal, altijd. Ze wachten op verhalen. Als iemand je vraagt wie je bent, begin je meteen een verhaal te vertellen. Als je het aan jezelf vraagt in de spiegel, doe je hetzelfde. Verhalen bewegen tussen verlangen, gemis, inzicht en aanvaarding. Je kunt ze telkens opnieuw vertellen. Telkens hetzelfde, of telkens anders. Een mooie plek om te blijven.
2 opmerkingen:
A neverending story ...
mooi stukje, alweer...
Een reactie posten