Welke vrijheid

Een interessant gesprek met enkele goede vrienden. Het gaat onder meer over veerkracht. Zul je goed kunnen inspelen op onverwachte gebeurtenissen? Zul je er klaar voor zijn, zul je de ruimte hebben in je hoofd? En over vrijheidsplekken in dat hoofd. Kun je een ruimte van vrijheid veroveren in je hoofd die niet kan ingenomen worden door een ‘systeem’, waar je mee deel van uitmaakt?

In die woorden klinkt het zwaar, en daardoor ook veilig. De vragen zijn kleiner waarschijnlijk. De vragen die overblijven, zijn nog voorzichtiger.

Of je ooit weet of je het goede doet, het goede gedaan hebt. Of je de mogelijkheden die in je handen gelegd zijn zult hebben gebruikt. Of je de dingen die konden gebeuren en die alleen jij kon doen ook hebt gedaan. Of je niet wegkeek, wegliep, op die momenten die belangrijk waren.

En of je het kunt leren. Of je je kunt voorbereiden. Om er te zijn wanneer het echt belangrijk wordt. Misschien hoort daar de vrijheid, bij die vragen. De vrijheid in je hoofd. Als een lege plek, een mals grasveld ergens midden in het bos. Een plek die alleen van jou is, die niemand je ooit zal kunnen afnemen. Een plek die – alleen al door er te zijn – een vorm van verzet is.

Om te handelen, om een stap te zetten die anders is dan wat verwacht wordt, heb je nood aan die vrijheid, denk je. Of, het zou kunnen dat het zoeken en veroveren van die vrijheid je zou kunnen helpen om te handelen, en een stap te zetten.

Maar je weet het nooit zeker. Ook al oefen je elke dag. Ook al probeer je elke dag te twijfelen, om nog beter te zien. Ook al probeer je dat zelf leeg te maken.

En dat uiteindelijk de houding waarmee je de dingen doet het belangrijkst is. En dat je je moet blijven oefenen in bescheidenheid.

Misschien zullen je geliefden ooit voor jou de vragen kunnen beantwoorden. Misschien zal je dochter die je niet hebt je ooit kunnen vertellen of iets van wat je deed in de goede richting is gestroomd.

Het zijn vragen die je maar heel af en toe aan de woorden mag toevertrouwen. Ze moeten naakt blijven, onbeschermd. Ze zouden in je vingers kunnen verbrokkelen, en zo hoort het ook.

En alles wat je niet kunt zeggen. Soms verlang je er zo naar. Om het uit handen te geven, wel aan de woorden. Maar het lukt niet. Tot aan het hortend stotteren mag je komen, misschien. Verder niet.

De lege plek in je hoofd. Die volle leegte. Hoe je die kunt voeden. Er zijn honderd manieren, minstens. Het zijn keuzes. Die vrijheid is een keuze, toch minstens voor een deel.

Het zou kunnen dat het je helpt om je angst te overwinnen.

Het zou kunnen dat het je helpt om er nog meer te zijn voor wie je lief is. En beter te zien.