“Man is inventing his doom, first step was touching the moon.” Dat is een zin uit een nummer van Bob Dylan. Ik moest eraan denken toen ik vanmorgen het stuk in de krant las over de nieuwe ‘race naar de maan’. Blijkbaar is een hele reeks landen druk bezig met een wedloop om als eerste de maan te kunnen koloniseren.
Dit soort berichten maakt me altijd heel onrustig en boos. Waar gaat dit nou eigenlijk over? Ja ja, ik ken natuurlijk alle argumenten die je altijd te horen krijgt. Zonder ruimtevaart zouden we veel minder weten over de aarde, en b.v. over de klimaatverandering. OK, geen probleem. Dat zal wel zo zijn, en ik heb er geen moeite mee.
Maar hier gaat het over iets anders. De Amerikaanse plannen voor een permanente maanbasis “moeten het land opnieuw verenigen in een project”. De oorlog in Irak loopt niet echt lekker, en de economie sputtert wat. Dus wat is de beste strategie? Vooruit met de geit. We geven de mensen een nieuwe droom, namelijk het zo zegt men ‘zesde continent’. Het is letterlijk de vlucht vooruit.
De maan is nog maar het opstapje naar Mars, want dat blijft het ultieme doel blijkbaar. Ik kan me voorstellen dat het idee alleen al bij een aantal ‘ruimtelijk geobsedeerden’ lichte vapeurs veroorzaakt. Er is niets mis met jongensdromen. Zolang het bij dromen blijft of zolang het uitvoeren van die dromen binnen aanvaardbare proporties blijft. Daarvan lijkt me in dit geval niet echt sprake te zijn. Een schatting van de kosten om tegen 2020 een maanbasis te hebben: minstens 600 miljard dollar. En dat vindt men dan een aanvaardbare prijs? En dat voor een land dat een schandalig grote overheidsschuld opbouwt, waar schandalig veel mensen in armoede leven, waar men het idee van een publieke ziekteverzekering al als zowat marxistisch beschouwt, waar de levensstijl van de superrijken weerzinwekkend is, waar men nauwelijks geld wil investeren in het voorkomen of wegwerken van de veroorzaakte ecologische schuld. Je moet je toch even de vraag kunnen stellen of men hier nu eigenlijk wel goed bezig is...
Dit soort ruimtevaart heeft alles te maken met kwetsbare nationale ego’s. Je zou zonder veel moeite een psychoanalytische verklaring kunnen gaan geven voor de raketten die het ruimtelijk lichaam binnendringen het zich zo toe-eigenen. Je kunt ook gewoon tussen de regels van al die prietpraat lezen, en zien dat er staat: ik wil de grootste zijn, ik wil de grootste hebben.
En dat is zo vermoeiend… Ik heb eigenlijk heel erg veel moeite met de onderliggende redenering. Het ‘koloniseren’ van wat daar zomaar rondhangt. Niet alleen het idee dat de mens het recht zou hebben om een andere plek in te palmen staat me tegen. Ook het feit dat men wil koloniseren. Het gaat me hierbij niet alleen om het moreel onaanvaardbaar idee dat als de aarde door menselijk toedoen naar de knoppen gaat we nog altijd naar een andere planeet kunnen gaan. Versta: we moeten niet al onze energie steken in het redden van de aarde, als ze eraan gaat, dan gaan we toch ergens anders naartoe. Uit die houding spreekt zo’n verpletterend cynisme dat ik er nauwelijks woorden voor heb.
Ik heb al minstens evenveel moeite met het feit dat ‘de’ mens (want het zou hier over een universele karaktertrek gaan) wil koloniseren. Het idee dat een plek ergens zomaar kan liggen, zonder ‘bestemming’ is blijkbaar moeilijk te dragen voor velen. Het idee dat een plek ‘onontgonnen’ zou zijn, geeft blijkbaar aanleiding tot een soort onrust die pas kan gestild worden als die plek is ingenomen, bestemd, en dus geneutraliseerd. In het artikel in de krant zegt men dat het hier gaat over “het ultieme bewijs van de exploratiedrang van de mens”.
Als het al zo zou zijn dat dit een universeel kenmerk van de mens zou zijn, dan maakt dat me zo droevig. De mens zal blijkbaar pas rusten als alles ingenomen is, en dus ‘in bezit’ is. (Maangrond zou je blijkbaar trouwens kunnen kopen voor 100 dollar per hectare, ZUCHT.) Wat nog niet is bezeten, leidt tot bezetenheid. Dat iets er zomaar voor zichzelf zou zijn, lijkt een te moeilijke gedachte.
Ik zou willen dat die miljarden dollars niet aan dingen worden gegeven die mensen een glitterende droom geven om hun miserie te vergeten of om het falen van hun regering te verdoezelen. Ik zou willen dat dat geld gaat naar dingen die het leven hier op aarde beter en rechtvaardiger maken, zoals b.v. het opstarten van een kwalitatieve en voor iedereen toegankelijke gezondheidszorg.
En verder zou ik ervan dromen dat we met zijn allen kijken naar de maan. Laten we onze harten vullen met de romantiek of de melancholie die de maan erin kan toveren. Laten we elke avond voor we gaan slapen even door het raam kijken of de maan ergens te zien is, om dan met een gerust hart te gaan slapen. Laten we in de maan zien hoe onooglijk klein en interstellair onbetekenend de aarde is. En laten we daar bescheidenheid en troost in vinden.
Laten we vooral de maan de maan zijn. Niet en nooit van ons. Alleen van zichzelf. Niet tot ‘nut’ van ons, enkel tot schoonheid, die we deemoedig kunnen bewonderen. Laten we al wat daar onontgonnen is zo laten. Hoe zalig is het mysterie dat mysterie kan blijven. Zo’n soort houding aankweken zou tot een ander soort ‘universeel’ kenmerk van de mens kunnen leiden. Namelijk een exploratiedrang naar binnen. Naar al het mooie, onzekere, afschrikwekkende, angstige en verlangende dat daar zit. Laten we dat aanvaarden, en liefdevol bekijken, zonder dat we de wereld of zelfs een andere planeet nodig hebben om dat simpele kijken maar niet te moeten doen.
Dit soort berichten maakt me altijd heel onrustig en boos. Waar gaat dit nou eigenlijk over? Ja ja, ik ken natuurlijk alle argumenten die je altijd te horen krijgt. Zonder ruimtevaart zouden we veel minder weten over de aarde, en b.v. over de klimaatverandering. OK, geen probleem. Dat zal wel zo zijn, en ik heb er geen moeite mee.
Maar hier gaat het over iets anders. De Amerikaanse plannen voor een permanente maanbasis “moeten het land opnieuw verenigen in een project”. De oorlog in Irak loopt niet echt lekker, en de economie sputtert wat. Dus wat is de beste strategie? Vooruit met de geit. We geven de mensen een nieuwe droom, namelijk het zo zegt men ‘zesde continent’. Het is letterlijk de vlucht vooruit.
De maan is nog maar het opstapje naar Mars, want dat blijft het ultieme doel blijkbaar. Ik kan me voorstellen dat het idee alleen al bij een aantal ‘ruimtelijk geobsedeerden’ lichte vapeurs veroorzaakt. Er is niets mis met jongensdromen. Zolang het bij dromen blijft of zolang het uitvoeren van die dromen binnen aanvaardbare proporties blijft. Daarvan lijkt me in dit geval niet echt sprake te zijn. Een schatting van de kosten om tegen 2020 een maanbasis te hebben: minstens 600 miljard dollar. En dat vindt men dan een aanvaardbare prijs? En dat voor een land dat een schandalig grote overheidsschuld opbouwt, waar schandalig veel mensen in armoede leven, waar men het idee van een publieke ziekteverzekering al als zowat marxistisch beschouwt, waar de levensstijl van de superrijken weerzinwekkend is, waar men nauwelijks geld wil investeren in het voorkomen of wegwerken van de veroorzaakte ecologische schuld. Je moet je toch even de vraag kunnen stellen of men hier nu eigenlijk wel goed bezig is...
Dit soort ruimtevaart heeft alles te maken met kwetsbare nationale ego’s. Je zou zonder veel moeite een psychoanalytische verklaring kunnen gaan geven voor de raketten die het ruimtelijk lichaam binnendringen het zich zo toe-eigenen. Je kunt ook gewoon tussen de regels van al die prietpraat lezen, en zien dat er staat: ik wil de grootste zijn, ik wil de grootste hebben.
En dat is zo vermoeiend… Ik heb eigenlijk heel erg veel moeite met de onderliggende redenering. Het ‘koloniseren’ van wat daar zomaar rondhangt. Niet alleen het idee dat de mens het recht zou hebben om een andere plek in te palmen staat me tegen. Ook het feit dat men wil koloniseren. Het gaat me hierbij niet alleen om het moreel onaanvaardbaar idee dat als de aarde door menselijk toedoen naar de knoppen gaat we nog altijd naar een andere planeet kunnen gaan. Versta: we moeten niet al onze energie steken in het redden van de aarde, als ze eraan gaat, dan gaan we toch ergens anders naartoe. Uit die houding spreekt zo’n verpletterend cynisme dat ik er nauwelijks woorden voor heb.
Ik heb al minstens evenveel moeite met het feit dat ‘de’ mens (want het zou hier over een universele karaktertrek gaan) wil koloniseren. Het idee dat een plek ergens zomaar kan liggen, zonder ‘bestemming’ is blijkbaar moeilijk te dragen voor velen. Het idee dat een plek ‘onontgonnen’ zou zijn, geeft blijkbaar aanleiding tot een soort onrust die pas kan gestild worden als die plek is ingenomen, bestemd, en dus geneutraliseerd. In het artikel in de krant zegt men dat het hier gaat over “het ultieme bewijs van de exploratiedrang van de mens”.
Als het al zo zou zijn dat dit een universeel kenmerk van de mens zou zijn, dan maakt dat me zo droevig. De mens zal blijkbaar pas rusten als alles ingenomen is, en dus ‘in bezit’ is. (Maangrond zou je blijkbaar trouwens kunnen kopen voor 100 dollar per hectare, ZUCHT.) Wat nog niet is bezeten, leidt tot bezetenheid. Dat iets er zomaar voor zichzelf zou zijn, lijkt een te moeilijke gedachte.
Ik zou willen dat die miljarden dollars niet aan dingen worden gegeven die mensen een glitterende droom geven om hun miserie te vergeten of om het falen van hun regering te verdoezelen. Ik zou willen dat dat geld gaat naar dingen die het leven hier op aarde beter en rechtvaardiger maken, zoals b.v. het opstarten van een kwalitatieve en voor iedereen toegankelijke gezondheidszorg.
En verder zou ik ervan dromen dat we met zijn allen kijken naar de maan. Laten we onze harten vullen met de romantiek of de melancholie die de maan erin kan toveren. Laten we elke avond voor we gaan slapen even door het raam kijken of de maan ergens te zien is, om dan met een gerust hart te gaan slapen. Laten we in de maan zien hoe onooglijk klein en interstellair onbetekenend de aarde is. En laten we daar bescheidenheid en troost in vinden.
Laten we vooral de maan de maan zijn. Niet en nooit van ons. Alleen van zichzelf. Niet tot ‘nut’ van ons, enkel tot schoonheid, die we deemoedig kunnen bewonderen. Laten we al wat daar onontgonnen is zo laten. Hoe zalig is het mysterie dat mysterie kan blijven. Zo’n soort houding aankweken zou tot een ander soort ‘universeel’ kenmerk van de mens kunnen leiden. Namelijk een exploratiedrang naar binnen. Naar al het mooie, onzekere, afschrikwekkende, angstige en verlangende dat daar zit. Laten we dat aanvaarden, en liefdevol bekijken, zonder dat we de wereld of zelfs een andere planeet nodig hebben om dat simpele kijken maar niet te moeten doen.
2 opmerkingen:
Da's schoon gezegd, en wat je zegt is trouwens heel terecht.
beste,
wat mij nog meer verontrust is dat ze hellium 3 van de maan willen transporteren naar de aarde. Het is groene energie en het bevind zich met miljoenen tonnen op het maanoppervlak! Het gas komt daar omdat de maan geen atmosfeer heeft en dus dat het gas niet "weggeduwd" word.
Een proffesor zei dit: we zouden er 100 tot 250 jaar mee verder kunnen!
Maar dan is het dus uitputtelijk? Dus dan gaat het zelfde gebeuren als dat nu aan de gang is op de aarde! We gaan de maan daar omzeep helpen en het uitzicht van op de aarde verpesten! serre's raketlandingsbanen, ... zelf de industrie wilt er zich vestigen!
Een reactie posten