08 februari 2007

Zucht


Het cirkelt al enkele dagen in mijn hoofd… Vorige week presenteerde het IPCC haar nieuwe gezaghebbende rapport over de toestand van het klimaat. En wat wie wilde al langer kon weten, is nu onomstotelijk. Het gaat zeer slecht met het klimaat, en de mens is daarvan de oorzaak.

Dit vertalen naar beleidsruimte komt neer op: we krijgen geen tweede kans. Als we een klimaatchaos willen vermijden, dan is er nog een 10-15 jaar tijd om een echte ecologische omslag op de sporen te krijgen. Dat is niet lang. Een duurzame klimaattoestand nastreven wil onder meer zeggen dat voor een land als België de uitstoot van broeikasgassen met zo’n 80% naar beneden moet tegen 2050. Dat is heftig dus. Maar het is haalbaar.

Dat er zoveel aandacht was voor dit rapport is op zich verheugend. Eindelijk, zou je zeggen. Het is soms bijna ontroerend te lezen wat politici of partijen die er tot nu toe niet van konden worden beschuldigd groene pioniers te zijn nu allemaal verklaren. Ze verdringen elkaar in ronkende verklaringen die wel tot lichte politieke opwarming, maar voorlopig niet tot klimaatafkoeling leiden.

Als betrokken burger keek ik natuurlijk reikhalzend uit naar de houding van de Belgische regering. En wat bleek? In de diverse media kreeg ik een waar getoeter van beleidsverantwoordelijken die naast elkaar spraken, en over elkaar. Tot nu toe dacht ik dat zij samen in één regering zaten, en dus samen verantwoordelijk waren, maar dat was blijkbaar niet het geval.

Zo is het toch een beetje raar dat de minister van milieu en de staatssecretaris van duurzame ontwikkeling spreken over de eerste minister alsof zij zelf in de oppositie in de regering zitten. Of wil dit zeggen dat er helemaal geen gemeenschappelijk standpunt was? Dat de milieuminister verheugd is dat de premier nu ook iets wil doen voor het klimaat en hoopt dat hij ervoor wil gaan is natuurlijk sympathiek, maar wel raar voor mensen die in dezelfde regering zitten en een zelfde regeerakkoord uitvoeren. Het geeft alleszins een raar signaal aan de burger en holt het idee van meerderheid en oppositie uit.

Maar wat zegt de milieuminister nu eigenlijk in detail. De eerste uitspraak is dat België te weinig doet. Volgens mij moet je dan zeggen: wij, in deze regering, hebben te weinig gedaan. Ofwel is dat door een slecht bestuur, of door een slecht regeerakkoord. Voor allebei zijn dezelfde partijen verantwoordelijk. Ik denk dan: kom er dan gewoon voor uit, maar schuif het niet door naar een ander. (Of ook: als je dan je verantwoordelijkheid kunt nemen, en je daarvoor moet verantwoorden, zoals op een internationale top van landen, spreek dan zelf, en laat dat niet doen door iemand die geen politieke verantwoordelijkheid draagt…)

Dan komt nog de merkwaardige uitspraak dat het klimaat nog altijd geen fundamentele overweging is in eender welke beleidsbeslissing. Oeps… En dat komt van de milieuminister die zelf wél zegt overtuigd te zijn van de ernst van de situatie. Wil dat dan zeggen dat in geen enkele van de eigen beslissingen het klimaat een rol heeft gespeeld? Dat zou toch raar zijn…

Een voorbeeld is dan de discussie over de logistieke missie van de Vlaamse economie. De minister stelt meer dan terecht dat voluit alles op alles zetten om van Vlaanderen een ‘transportregio’ te maken niet helemaal compatibel is met een beter klimaatbeleid. Maar als burger hoor je wel politici van dezelfde partijen in de Vlaamse regering pleiten voor b.v. meer vrachtwagens ’s nachts. Dat klopt toch niet echt… Er is dus dringend nood aan een heus klimaatpact tussen alle actoren.

Maar helemaal mooi wordt het wanneer het klimaatprobleem tot een ‘electoraal’ probleem wordt herleid. De minister zegt dat hij weet wat er zou moeten gebeuren om de klimaatuitdaging aan te pakken. Maar als hij die maatregelen zou voorstellen, zou hij niet meer herkozen worden. Van zoveel cynisme wordt een mens toch een beetje stil…

Wat willen die woorden nu eigenlijk zeggen? Willen ze zeggen dat hij weet hoe ernstig het is, dat hij weet wat er zou moeten gebeuren, maar dat hij het niet zal doen? Pech dus, de klimaatchaos komt er wel… Ik ben het volkomen eens met de stelling dat we naar een totaal ander politiek ambitieniveau moeten gaan dan we tot nu gewoon waren. We zullen onze manier van leven moeten bijsturen. En dat vraagt ook een totaal ander soort politiek en maatschappelijk leiderschap dan we tot nu toe kenden. Met zijn uitspraak geeft de minister in dit verband een totaal verkeerd signaal.

Het wordt nog erger als de minister in hetzelfde interview al lachend zegt dat een dictatuur soms handig zou zijn, zolang hij maar de dictator mag zijn. Zucht. Ook hier een totaal verkeerd signaal. De politieke essentie is dat we nu, en dat nog gedurende enkele jaren, de tijd hebben om zélf te kiezen om het pad naar een ecologische omslag aan te vatten. Dat is een hoopvol perspectief. Als we te lang wachten, zullen de feiten voor ons de keuzes maken, en zullen politici van een bepaalde signatuur in de verleiding komen om te gaan pleiten voor een soort ecologische noodmaatregelen die dan op ‘dictatoriale’ wijze zullen worden doorgevoerd. Met hun pleidooi voor een democratische omslag nu, willen de ecologisten net al jarenlang dat scenario ten koste van alles vermijden. Maar nu hoor je als burger: het is erg, er iets aan doen kan eigenlijk niet, tenzij dat je mij dictator laat zijn. Nog eens zucht…

De klimaatdiscussie is geen electoraal manoeuvre maar wel een essentieel moreel vraagstuk dat alle politici samen op een niet-cynische wijze zouden moeten aanpakken. Van een aantal leden van de federale regering krijg ik nu totaal het tegenovergestelde signaal.

Geen opmerkingen: