06 oktober 2006

Niets doen is duur

In de categorie dingen waar ik kwaad van word: groene keuzes maken is te duur. Het is een variant van 'die groene voorstellen zijn niet realistisch'. Heel vaak is die redenering erg kortzichtig. Toen ik nog klein was, werd al het afval gewoon in de grond gestopt. Dat was goedkoop. Of zo leek het toch. En nu betalen we letterlijk miljoenen om zwaar vervuilde bodems te saneren. Wat eerst uit de boekhouding werd weggeredeneerd, komt nu keihard terug.

Nog zo'n onzin duikt steeds weer op in de discussie over kernenergie. Er zijn de voorbije tientallen jaren al miljarden en miljarden uitgegeven en nog steeds is er geen begin van een oplossing voor het kernafval. Centrales beveiligen kost eindeloos veel geld. Verzekerbaar zijn ze zelfs niet. De wereld wordt als proeflabo gebruikt, om Ulrich Beck te citeren. En dan komt men op de proppen met geleuter als zou het stockeren van levensgevaarlijk afval gedurende duizenden jaren een 'aanvaardbaar risico' zijn. Woest word ik ervan. Waar halen wij in godsnaam het recht vandaan om mensen die nog moeten geboren worden op te zadelen met zo'n erfenis?

We hebben de aarde niet in bezit. In het beste geval zijn we huurders. En huurders worden verondersteld het pand in dezelfde staat achter te laten als waarin ze het aantroffen toen ze er kwamen wonen. Het natuurlijk kapitaal van onze aarde ongeschonden doorgeven, dat is de enige duurzame optie. Al de rest is eigenlijk onrechtvaardige toe-eigening ten koste van een ander.

Ik hoorde het nog eens van de week in een interview: "Die groene maatregelen die jullie voorstellen, zijn die eigenlijk niet veel te duur?" De enig eerlijke vraag zou eigenlijk moeten zijn: wat is de kost van het niet doorvoeren van groene keuzes?

En onder meer in de klimaatdiscussie heeft men dat stilaan begrepen. Zo werd er deze week een rapport aangekondigd waarin de kost van een niet-duurzaam klimaatbeleid wordt berekend. Blijkbaar luisteren sommige zichzelf ernstig en 'realistisch' vindende mensen enkel als dingen in cijfertjes en economische termen worden uitgedrukt.

Naar aanleiding van het rapport was de Britse buitenlandminister erg duidelijk: "It is sound economic sense to respond to climate change and economic nonsense not to."

Je zou het nog anders kunnen zeggen: geen werk maken van een aanpak van de klimaatproblemen, is puur egoïsme. Uit dit nieuwe rapport blijkt nog maar eens dat de armsten ter wereld het zwaarst zullen getroffen worden door de onwil tot handelen van de rijksten. Die rijken vinden hun levensstijl blijkbaar 'non-negotiable'.

Groene keuzes maken is dus economisch het interessantste. Als we het niet doen, zullen de externe kosten van een niet-duurzame economie (overstromingen, oogstverliezen, erosie, tropische ziekten, hittegolven, ...) zo immens worden dat er geen economie die naam waardig meer over zal blijven. Niets doen is dus veruit het duurste.

Maar ook zonder die economische tabellen blijft er nog altijd het zuivere rechtvaardigheidsargument. Er is geen enkele, maar dan ook geen enkele zinnige reden te geven waarom een Belg meer recht zou hebben op een waardig leven dan een Afrikaan. En er is al evenmin iets dat zou verantwoorden dat alleen een minderheid van de aardebewoners die in een periode van een kleine honderd jaar leefde recht zou hebben op welvaart.

Het is nochtans perfect mogelijk een kwaliteitsvol leven te garanderen aan alle bewoners van de planeet en aan al wie nog moet geboren worden, zonder dat we de aarde uitputten. Het is gewoon een kwestie van keuzes maken. Die keuzes niet maken is cynisch. Misschien is cynisme wel goedkoop. Alleen betalen we voor dat cynisme een veel te zware prijs...

Geen opmerkingen: