22 november 2006

Het moment voor


Vanmorgen stond ik op het perron te wachten op de trein. En heel even leek er niemand te zijn in het hele station. Er was alleen de lucht die er zo overweldigend mooi bijna was. En ik was de enige die dat kon zien. Af en toe laat ik een trein passeren, om daar te staan, en naar de lucht te kijken. Vandaag was er gelukkig een vertraging.

Er is soms zo’n magisch moment net voor iets, waarin je wat daarna zal komen bijna nog heviger kunt voelen dan wanneer het er wel is. Ik weet niet goed of het woord verlangen daarop van toepassing is. Misschien klinkt dat woord niet spiritueel genoeg.

Het is misschien met muziek te vergelijken. Ik was zeer blij toen ik hoorde dat in de Top 75 van Klara de Mattheuspassie van Bach op één stond. Ook voor mij is dit een van de meest overweldigende stukken muziek die ooit gemaakt is.

Die passie helemaal beluisteren heeft ook iets van dat verlangen. Naarmate het stuk vordert wordt dat gevoel steeds sterker. Wie zegt zich niets te kunnen voorstellen bij het idee ‘religieuze ervaring’, die moet alleen maar naar deze muziek luisteren en zich overgeven.

Muziek zien. Dat is wat er gebeurt als je naar Bach luistert. Hoe dat komt, weet ik niet. Een liedje dat je mooi vindt, kun je neuriën of fluiten. Maar dan komt het ergens uit je hoofd en gaat van daar recht naar je mond. Maar Bach, dat is anders.

Als ik denk aan het slotkoor uit de Mattheus, het verpletterend mooie Wir setzen uns mit Tränen nieder, dan zie ik die muziek. Waar en hoe, dat kan ik niet uitleggen. Zodra het begint, komt er een gevoel dat van mijn hoofd langs mijn rug naar beneden gaat.

Maar misschien wel het mooiste moment, als je naar een opvoering van de Mattheuspassie gaat, is die ene seconde net voor dat slotkoor begint. Je hebt alles wat eraan voorafgaat gehoord. Je bent heen en weer geworpen in je gevoelens. Je was vertederd, je was bang, je was verward, je was zoekend, en nog veel meer. En dan komt er iets dat al die gevoelens opheft of afrondt of nog iets anders.

Je weet hoe het eruit zal zien in je hoofd zodra de muziek begint. Je weet hoe je op een troostende manier zult overrompeld worden. Je weet hoe je nadien achter zult blijven. Je weet hoe je terwijl het bezig is hoopt dat het langer zal duren dan het duurt. Je hoopt dat het niet voorbij gaat. Dat het wel voorbij is, zul je beseffen in die tijd die eeuwig lijkt te duren tussen de laatste noot en het eerste handgeklap.

Al die dingen weet je, nog voor het begint. Terwijl je wacht.

Geen opmerkingen: